Chiều ngày 10-10, tại Hà Nội, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội đã có buổi làm việc với Bộ VHTTDL . Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh và Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng đồng chủ trì buổi làm việc.

Cùng tham dự buổi làm việc có các Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội: Phan Viết Lượng, Nguyễn Thị Mai Hoa; các Thứ trưởng Bộ VHTTDL: Tạ Quang Đông, Trịnh Thị Thủy, Đoàn Văn Việt; đại diện Ban Tôn giáo Chính phủ, Bộ Nội vụ; lãnh đạo các Cục, Vụ và cơ quan, đơn vị chức năng của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội và Bộ VHTTDL.

Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh và Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng đồng chủ trì buổi làm việc

Báo cáo khái quát về tình hình thực hiện nhiệm vụ công tác năm 2023, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng cho biết, nhìn lại năm 2023 kết quả thực hiện nhiệm vụ về lĩnh vực VHTTDL của Bộ VHTTDL nói riêng, ngành VHTTDL nói chung, toàn ngành và Bộ đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, quyết tâm cao nhất, xác định đây là năm bản lề, tập trung và tăng tốc về đích nhằm hoàn thành các nhiệm vụ. Bộ đã tập trung các nguồn lực, trong đó tranh thủ sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bám sát sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhằm thực hiện tốt hơn chức năng quản lý nhà nước.

Ở góc độ chức năng quản lý nhà nước, trong thời gian qua, Bộ đã chủ động triển khai nghiên cứu xây dựng Luật Di sản văn hóa (sửa đổi); xây dựng hồ sơ lập đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo; tham mưu Chính phủ ban hành 3 Nghị định, 1 Nghị quyết, ban hành 10 Thông tư theo thẩm quyền… Thời gian sắp tới, Bộ VHTTDL sẽ hoàn thiện, trình Chính phủ 11 Nghị định (trong đó có 5 Nghị định quy định chi tiết các Luật) và ban hành theo thẩm quyền 5 Thông tư. Những con số này đã cho thấy Bộ VHTTDL đã có nhiều nỗ lực, tổ chức thực hiện nghiêm túc trong việc đổi mới cách thức tiếp cận và tư duy quản lý, đó là chuyển tư duy từ làm văn hóa sang quản lý nhà nước về văn hóa, từ đó, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Một trong những điểm sáng lĩnh vực văn hóa đó là việc tổ chức các sự kiện văn hóa có trọng tâm, trọng điểm, gắn với những sự kiện chính trị trọng đại của đất nước. Các sự kiện văn hóa cấp tỉnh, cấp vùng cũng được quan tâm, thường xuyên tổ chức nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân. Các hoạt động đó, vinh dự được đón lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhận được sự hưởng ứng của nhân dân, phát huy sức mạnh mềm của văn hóa.

Bên cạnh đó, Bộ VHTTDL đã phát hiện nhiều điểm nghẽn trong quản lý nhà nước về lễ hội. Ngay từ đầu năm, mùa du lịch lễ hội và mùa lễ hội được diễn ra với số lượng và quy mô lớn, “Bộ VHTTDL đã tăng cường công tác quản lý nhà nước, phối hợp với chính quyền địa phương để các lễ hội diễn ra bài bản, quy củ;  đi theo hướng các lễ hội là của nhân dân, do nhân dân đứng ra tổ chức, Bộ VHTTDL và địa phương giữ vai trò là cơ quan quản lý, chính vì vậy lễ hội đã từng bước được chấn chỉnh ngày càng tốt hơn” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Trong xây dựng môi trường văn hóa, toàn ngành đã coi việc toàn dân đoàn kết, xây dựng môi trường văn hóa trong khu dân cư làm gốc. Ban hành các văn bản để chính quyền địa phương xây dựng các hương ước, quy ước lấy nhân dân làm chủ thể. Qua đó, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc. Cùng với đó, việc xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí, văn hóa doanh nghiệp cũng được Bộ VHTTDL chú trọng, phối hợp triển khai thực hiện theo hướng nói không với tính hình thức.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng báo cáo khái quát tình hình thực hiện nhiệm vụ công tác năm 2023 của Bộ VHTTDL

Bộ trưởng cho biết, các loại hình nghệ thuật khác như: Thư viện; Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm; Nghệ thuật biểu diễn… cũng đã được Bộ chú trọng quan tâm. Đặc biệt là lĩnh vực Nghệ thuật biểu diễn, Bộ VHTTDL đang quản lý 12 nhà hát, tuy đang gặp nhiều khó khăn nhưng vẫn kiên quyết giữ gìn các loại hình nghệ thuật truyền thống, thông qua việc tổ chức các liên hoan nghệ thuật truyền thống, từ đó bồi đắp, truyền lửa làm nghề, đồng thời giữ gìn văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Về lĩnh vực gia đình, sau khi Luật phòng chống bạo lực gia đình được Quốc hội thông qua, Bộ VHTTDL đã triển khai xây dựng, hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi); đồng thời tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Quốc tế hạnh phúc 20-3, hoạt động kỷ niệm Ngày Gia đình Việt Nam 28-6… qua đó tôn vinh giá trị gia đình Việt Nam.

Về lĩnh vực du lịch, Bộ trưởng cho biết, xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, vì thế, đây là nhiệm vụ được Bộ VHTTDL và toàn ngành dồn lực thực hiện, với sự nỗ lực, Việt Nam được nhiều tổ chức du lịch quốc tế đánh giá là có nhiều điểm đến hấp dẫn.

Để Du lịch đẩy nhanh phục hồi, Bộ đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị quyết số 82/NQ-CP ngày 18-5-2023 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh phục hồi, tăng tốc phát triển du lịch hiệu quả, bền vững. Cùng với sự chỉ đạo quyết liệt, các cách làm có tính chất sáng tạo như: tổ chức “Năm Du lịch quốc gia”; chỉ đạo các địa phương tổ chức hoạt động lễ hội gắn với du lịch, khai thác thế mạnh, xây dựng các sản phẩm mới về du lịch. Đồng thời, Bộ đã quán triệt thực hiện 6 Nghị quyết chuyên đề của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh 6 Vùng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, từ đó tạo ra được một hệ sinh thái về du lịch. Vì thế, trong 9 tháng  đầu năm, Việt Nam đã đón hơn 8,8 triệu lượt khách quốc tế và 93 triệu lượt khách nội địa. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 536.500 tỉ đồng, đóng góp tích cực vào thu ngân sách trong các dịch vụ du lịch, đưa du lịch phục hồi và phát triển bền vững… Bộ trưởng cũng cho biết, Bộ VHTTDL đang tiếp tục tham mưu Chính phủ tổ chức Hội nghị gặp gỡ các doanh nghiệp du lịch để tháo gỡ những khó khăn hiện nay, từ đó để đưa du lịch phục hồi mạnh mẽ trong thời gian tới. 

Về lĩnh vực thể thao, Bộ trưởng cho biết, thể thao với 2 trụ cột lớn đó là thể thao quần chúng và thể thao thành tích cao. Bộ xác định, thể thao quần chúng làm nền tảng để phát triển thể thao thành tích cao. Phong trào thể dục – thể thao thu hút đông đảo nhân dân tham gia tập luyện và thi đấu; các loại hình của thể dục – thể thao quần chúng phù hợp với đối tượng, lứa tuổi; Bộ VHTTDL đã nỗ lực áp dụng công nghệ thông tin nhằm hướng dẫn các bài tập phổ thông phù hợp để người dân rèn luyện sức khỏe. Thể thao thành tích cao có nhiều điểm sáng khi liên tiếp trong 2 kỳ SEA Games 31 và 32, Đoàn Thể thao Việt Nam đã giành vị trí Nhất toàn đoàn. Tại sân chơi châu lục như Asian Games 19 vừa diễn ra tại Trung Quốc, dù còn nhiều khó khăn nhưng chúng ta đã nỗ lực vượt khó, đạt chỉ tiêu tối thiểu mà Chính phủ và Bộ VHTTDL đặt ra.

Bộ trưởng nhấn mạnh, tóm lại, ba lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch nhìn tổng thể, Bộ VHTTDL đã hoàn thành các kế hoạch, nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, Chính phủ giao cho ngành VHTTDL trong năm 2023. “Rất phấn khởi khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gửi thư đến toàn Ngành Văn hóa trong ngày truyền thống 78 năm. Trong thư, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ghi nhận, đánh giá những nỗ lực, đóng góp của Ngành Văn hóa đối với công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Tổng Bí thư cũng động viên toàn ngành không nản chí trước những khó khăn, thách thức.  Điều đó để nói rằng dù khó khăn nhưng Đảng, Nhà nước luôn chia sẻ, đồng hành cùng Ngành Văn hóa trong thực hiện nhiệm vụ thời gian tới”. 

Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng chỉ ra những khó khăn, thách thức, đó là dù rất nỗ lực nhưng một số lĩnh vực của văn hóa vẫn chưa có Luật hoặc Pháp lệnh điều chỉnh như nghệ thuật biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh, triển lãm… Một số lĩnh vực thậm chí chưa có văn bản điều chỉnh như lĩnh vực văn học. Bên cạnh đó, nhận thức về lĩnh vực Văn hóa ở một số nơi, một số thời điểm vẫn còn chưa đầy đủ. Ở một số địa phương, chưa quan tâm, dành nguồn lực cho thiết chế văn hóa, thể thao; đặc biệt các nhà hát truyền thống gặp nhiều khó khăn trong công tác gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị của các loại hình nghệ thuật truyền thống…

Về nhiệm vụ năm 2024, Bộ trưởng cho biết toàn ngành sẽ tiếp tục rà soát để khơi thông nguồn lực thông qua thể chế chính sách, trong đó tập trung tham mưu để Quốc hội sửa đổi một số dự án Luật như: Luật Quảng cáo, Luật Di sản văn hóa…

Bộ trưởng cho biết, về thể thao, Bộ VHTTDL đang tập trung xây dựng Chiến lược về Thể thao trong giai đoạn tới; Về du lịch, tiếp tục khẳng định là ngành kinh tế mũi nhọn, đồng thời tiếp tục thực hiện Nghị quyết 82 của Chính phủ; Tăng cường quản lý điểm đến, xúc tiến quảng bá các thị trường truyền thống, mở ra các thị trường tiềm năng; ngành VHTTDL sẽ tiếp tục tăng cường quảng bá, giới thiệu văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Phan Viết Lượng khẳng định Bộ VHTTDL đã quan tâm, có nhiều đổi mới, quyết liệt chỉ đạo, triển khai thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong các lĩnh vực quản lý nhà nước được giao

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa đánh giá cao những kết quả xây dựng mô hình gia đình, văn hóa gia đình, giá trị gia đình của Bộ VHTTDL

Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Bùi Hoài Sơn phát biểu tại buổi làm việc

Tại buổi làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Phan Viết Lượng đánh giá, 9 tháng đầu năm 2023, Bộ VHTTDL đã quan tâm, có nhiều đổi mới, quyết liệt chỉ đạo, triển khai thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong các lĩnh vực quản lý nhà nước được giao. Chỉ đạo thực hiện đầy đủ và đạt kết quả tích cực các nhiệm vụ; đồng thời, tập trung, nỗ lực thực hiện các nhiệm vụ quan trọng, khắc phục những khó khăn, hạn chế trong thực tiễn và một số nhiệm vụ có tính chiến lược, tạo tiền đề cho những năm tiếp theo.

Nhấn mạnh về lĩnh vực gia đình, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa đánh giá cao những kết quả xây dựng mô hình gia đình, văn hóa gia đình, giá trị gia đình của Bộ VHTTDL. Đồng thời, bà Nguyễn Thị Mai Hoa nhấn mạnh, cần tích cực triển khai hoàn thiện hệ thống văn bản, thông tư nhằm triển khai có hiệu quả những quy định của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sớm đi vào cuộc sống; đẩy mạnh truyền thông về giá trị của gia đình Việt Nam; cần đưa mảng xây dựng gia đình Việt Nam, văn hóa gia đình Việt Nam vào dự thảo Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa…

Cũng tại buổi làm việc, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị chức năng của Bộ VHTTDL đã trao đổi những vấn đề Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội nêu lên như: về chỉ số năng lực cạnh tranh của du lịch Việt Nam, xây dựng thiết chế văn hóa tại địa phương, phòng chống đuối nước ở trẻ em…

Lãnh đạo các Cục, Vụ, đơn vị chức năng của Bộ VHTTDL phát biểu tại buổi làm việc

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh, năm 2023 có nhiều thuận lợi, thách thức đan xen; cùng với những ảnh hưởng của các yếu tố: hậu đại dịch COVID-19, tình hình thế giới phức tạp, và thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu khó lường… nhưng ngành VHTTDL đã thể hiện sự quyết tâm cao, nỗ lực vượt khó, chỉ đạo điều hành, cơ bản hoàn thành các nhiệm vụ theo kế hoạch đề ra, đạt được nhiều kết quả nổi bật. Đặc biệt, Bộ VHTTDL đã có chuyển biến từ tư duy làm văn hóa sang quản lý nhà nước về văn hóa được thể hiện ở chỗ đã hoàn thiện và ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, đề án, công tác quản lý nhà nước ngày càng có hiệu quả; đồng thời đã giải quyết kịp thời những sự việc gây bức xúc trong xã hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội nhấn mạnh, Bộ VHTTDL đã có sự chủ động trong triển khai các nhiệm vụ bảo vệ, phát huy các giá trị di sản văn hóa; kiểm kê, bảo tồn di sản văn hóa vật thể, phi vật thể trong cộng đồng các DTTS; xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, môi trường văn hóa trong gia đình, học đường được Bộ chủ trì, phối hợp triển khai hiệu quả; xây dựng nhiều văn bản về lĩnh vực gia đình, nhiếp ảnh triển lãm, điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn…; hoạt động giao lưu, quảng bá văn hóa Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế cũng đạt được nhiều dấu ấn, thiết thực; ngành Du lịch với kết quả khả quan về số lượng khách, tổng thu từ khách du lịch đạt mục tiêu; các hoạt động thể thao quần chúng tiếp tục được Bộ VHTTDL đẩy mạnh với hình thức phong phú, đa dạng, hướng đến nhiều đối tượng. Bộ cũng đã tập trung phát triển thể thao thành tích cao, thể thao chuyên nghiệp, đạt được nhiều thành tích đáng khích lệ.

Toàn cảnh buổi làm việc

Trong năm 2024, ông Nguyễn Đắc Vinh đề nghị Bộ VHTTDL tiếp tục hoàn thành các nhiệm vụ về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật; thực hiện có hiệu quả các giải pháp xây dựng môi trường văn hóa, nếp sống văn hóa; thực hiện tốt công tác bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, cũng như quan tâm đối với thiết chế văn hóa tại địa phương; huy động nguồn lực phát triển thể thao thành tích cao, thể thao chuyên nghiệp, tiếp tục đẩy mạnh thể thao quần chúng. Về du lịch, Bộ VHTTDL cũng cần quán triệt, yêu cầu các địa phương xây dựng sản phẩm du lịch chủ đạo, nhằm tạo thương hiệu, thu hút du khách trong và ngoài nước…

NGỌC BÍCH - Ảnh: TUẤN MINH