Sáng 16-11, tại đền Trấn Vũ (phường Long Biên, Hà Nội), Sở VHTT TP Hà Nội phối hợp với UBND phường Long Biên và Hội Di sản Văn hóa Việt Nam tổ chức Chương trình “Giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO ghi danh - Nghi lễ, trò chơi kéo co”.

Sự kiện nằm trong khuôn khổ Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, nhân dịp kỷ niệm 10 năm nghi lễ và trò chơi kéo co được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Chương trình có sự tham gia của Hội Kéo co Gijisi (thành phố Dangjin, Hàn Quốc) và tám cộng đồng kéo co tại Việt Nam. Đây là sự kiện văn hóa đặc sắc, hội tụ truyền thống dân gian, tinh thần cộng đồng và tình hữu nghị hợp tác quốc tế.

Trình diễn kéo co ngồi

Phát biểu khai mạc chương trình, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Long Biên Nguyễn Mạnh Hà nhấn mạnh, di sản văn hóa, đặc biệt là di sản văn hóa phi vật thể luôn là nguồn tài nguyên vô giá, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương, mỗi quốc gia và mỗi dân tộc. Di sản không chỉ thể hiện truyền thống, bản sắc văn hóa mà còn là nền tảng cho sự phát triển bền vững hôm nay và mai sau.

Đây cũng là định hướng lớn được Thành phố Hà Nội xác lập tại Nghị quyết số 09-NQ/TU về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó nhấn mạnh việc khai thác giá trị di sản để tạo động lực cho phát triển sáng tạo, du lịch văn hóa và tăng cường vị thế của Thủ đô trong khu vực cũng như trên thế giới.

Ông Nguyễn Mạnh Hà cho biết, thời gian qua, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể của Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, khẳng định sự quan tâm sâu sắc của các cấp, các ngành, đồng thời cho thấy vai trò thiết thực của di sản trong phát triển công nghiệp văn hóa, tạo nền tảng cho sự phát triển ổn định và bền vững của Thủ đô.

Năm 2015, “Nghi lễ và Trò chơi Kéo co” được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Cùng với niềm tự hào của cả nước, đây cũng là niềm vinh dự đặc biệt của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân phường Long Biên - nơi gìn giữ hình thức kéo co ngồi tiêu biểu tại Đền Trấn Vũ.

Từ dấu mốc ấy, với sự quan tâm của thành phố và quận Long Biên trước đây, chính quyền và nhân dân phường Long Biên đã triển khai nhiều giải pháp hiệu quả để bảo tồn và phát huy giá trị di sản: phục dựng nghi thức kéo co trong lễ hội truyền thống; đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá di sản qua hoạt động văn hóa, truyền thông; phối hợp nghiên cứu, lập hồ sơ khoa học; chú trọng giáo dục thế hệ trẻ; và đặc biệt là bảo vệ không gian văn hóa, cảnh quan di tích gắn với di sản như quần thể Đền Trấn Vũ - chùa Cự Linh - đình Ngọc Trì.

“Trong định hướng quy hoạch và phát triển, Phường Long Biên luôn xác định rõ: “Phát triển đô thị phải gắn liền với gìn giữ bản sắc văn hóa; hiện đại hóa hạ tầng phải song hành cùng với phát triển bền vững các giá trị tinh thần”. Đây cũng là tinh thần xuyên suốt của Nghị quyết 09, coi di sản là chất liệu cốt lõi để xây dựng các sản phẩm văn hóa sáng tạo và thúc đẩy du lịch văn hóa - một trong những ngành công nghiệp chủ lực của Thủ đô” - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Long Biên nhấn mạnh.

Đối với nhân dân Long Biên, kéo co không chỉ là trò chơi dân gian, mà là nghi lễ tín ngưỡng thiêng liêng gắn với Đức thánh Huyền Thiên Trấn Vũ và Đức thánh Linh Lang Đại vương - những vị thần tượng trưng cho sức mạnh, lòng nhân ái và sự che chở của thiên nhiên. Mỗi mùa lễ hội, tiếng hô “Kéo co” không chỉ là âm thanh của niềm vui, mà còn là tiếng vọng của ước vọng trị thủy, chống lũ, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

“Chương trình Giao lưu, trình diễn Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại - Nghi lễ, trò chơi Kéo co” vừa là hoạt động trình diễn di sản, vừa là diễn đàn văn hóa mở để chia sẻ giữa các vùng miền trong nước và thúc đẩy kết nối văn hóa quốc tế.

Kéo co Hòa Loan không cố định người tham dự, được đông đảo du khách hưởng ứng. Có trận kéo co Hòa Loan có thể lên tới hàng trăm người

Chương trình có sự tham gia của Hội Kéo co Gijisi (thành phố Dangjin, Hàn Quốc) và tám cộng đồng kéo co tại Việt Nam gồm: Kéo co ngồi đền Trấn Vũ, phường Long Biên; Kéo mỏ Xuân Lai, xã Đa Phúc; Kéo mỏ Ngải Khê, xã Chuyên Mỹ (TP Hà Nội); Kéo song Hương Canh, xã Bình Nguyên (tỉnh Phú Thọ); Kéo co Hữu Chấp (phường Kinh Bắc, tỉnh Bắc Ninh); Kéo co của người Tày, thôn Trung Đô, xã Bảo Nhai (tỉnh Lào Cai); Kéo co Hòa Loan, xã Vinh Thành (tỉnh Phú Thọ); Kéo cõi thôn Phú Hào, phường Vị Khê (tỉnh Ninh Bình), đã mang đến không khí giao lưu quốc tế gắn kết, thể hiện tinh thần hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm trong bảo tồn di sản.

Khi sợi dây kéo co được căng lên và tiếng hò vang dội, đó không chỉ là cuộc thi tài, mà còn là thông điệp mạnh mẽ về đoàn kết cộng đồng, về sức sống bền bỉ của di sản, và về tình hữu nghị giữa các dân tộc. Với sự tham gia của các cộng đồng kéo co quốc tế, người dân các địa phương cùng nhau viết tiếp câu chuyện kết nối văn hóa, gìn giữ di sản chung của nhân loại .

NGỌC BÍCH - Ảnh: PHẠM SỸ