Tối 6-5, tại Nhà hát Lam Sơn, Bộ VHTTDL phối hợp với UBND tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức Khai mạc Cuộc thi Tài năng diễn viên Chèo, Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2023. Cuộc thi được diễn ra từ ngày 6 đến 17-5, với sự tham gia của 73 diễn viên Chèo thuộc 14 đơn vị nghệ thuật Chèo và 42 diễn viên Tuồng và Dân ca kịch thuộc 9 đơn vị nghệ thuật trong cả nước.

Các đại biểu tham dự Lễ khai mạc Cuộc thi

Tham dự buổi lễ, về phía đại biểu Trung ương có: Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông - Trưởng Ban Chỉ đạo Cuộc thi; Phó Chủ tịch Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, NSND Trịnh Thúy Mùi – thành viên Ban chỉ đạo; Vụ trưởng Vụ Văn hóa- Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Minh Nhựt; Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, NSƯT Trần Ly Ly – thành viên Ban Chỉ đạo; Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Trần Hướng Dương - Trưởng ban Tổ chức Cuộc thi.

Về phía tỉnh Thanh Hóa có: Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Đào Xuân Yên; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đầu Thanh Tùng – Phó Trưởng ban Chỉ đạo; Giám đốc Sở VHTTDL Phạm Nguyên Hồng - đồng Trưởng ban Tổ chức Cuộc thi; cùng đại diện lãnh đạo các Sở VHTTDL các tỉnh, thành phố có diễn viên đơn vị dự thi; lãnh đạo sở, ban, ngành, thành phố Thanh Hóa; đại diện lãnh đạo các đơn vị nghệ thuật và các diễn viên tham dự cuộc thi.

Phát biểu khai mạc cuộc thi, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông nhắc lại lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi nhấn mạnh vai trò quan trọng của những người nghệ sĩ cách mạng Việt Nam, “văn hóa, văn nghệ cũng là một mặt trận, anh chị em là những chiến sĩ trên mặt trận ấy”, và Người khẳng định “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông phát biểu khai mạc Cuộc thi

Tiếp tục thực hiện tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nghị quyết của Đảng về bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tiếp thu tinh hoa nhân loại, phát triển con người toàn diện, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc; nhiệm vụ chấn hưng, phát triển văn hóa Việt Nam theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, việc tổ chức Cuộc thi Tài năng diễn viên Chèo, Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2023 là minh chứng cụ thể trong việc triển khai thực hiện những quan điểm, nhiệm vụ, nghị quyết của Đảng đề ra.

Đặc biệt, sau 15 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật; cũng như Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng văn hóa và con người Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, trong đó, tập trung bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống của dân tộc, đồng thời nâng cao chất lượng hiệu quả, sáng tạo các giá trị sản phẩm của văn hóa nghệ thuật, đáp ứng nhu cầu của xã hội, của nhân dân.

Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhấn mạnh: Từ bao đời nay, nghệ thuật hát chèo, tuồng và dân ca kịch đã trở thành loại hình sinh hoạt văn hóa nghệ thuật quen thuộc của người dân Việt Nam, nuôi dưỡng tinh thần của người Việt bởi các chất trữ tình đằm thắm, sâu sắc. Xứ Đông - Đoài - Nam - Bắc vùng đồng bằng Bắc Bộ là cái nôi của chèo, trải qua biến thiên của lịch sử, nghệ thuật vẫn được gìn giữ, bảo tồn và ngày càng phát triển, ví như “viên ngọc long lanh sắc màu” trong nền văn hóa các dân tộc Việt Nam. Nghệ thuật Tuồng và Dân ca kịch thì được thể hiện theo nghiêm luật riêng: múa theo nguyên tắc “nội ngoại tương quan, tả hữu tương ứng, thượng hạ tương phù”; hát thì theo cách “nói lối”; âm nhạc theo nguyên tắc “lề lối”, tất cả tuân theo nghiêm luật âm dương nghệ thuật; các yếu tố ca, vũ, nhạc được phát triển một cách hài hòa với nghệ thuật diễn xuất của diễn viên.

Chương trình nghệ thuật chào mừng Lễ Khai mạc Cuộc thi

Thứ trưởng nêu rõ: Cuộc thi Tài năng diễn viên Chèo, Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc - 2023 là cơ hội để các diễn viên thể hiện sự đam mê nghề nghiệp, phô diễn tài năng cũng như khát khao sáng tạo, khát khao cống hiến, nuôi dưỡng ngọn lửa đam mê, tiếp nối truyền thống nghề nghiệp mà các thế hệ nghệ sĩ đi trước đã gây dựng nên. Đây cũng là dịp để các cơ quan quản lý nhà nước ghi nhận và vinh danh các diễn viên tài năng nghệ thuật truyền thống, phát hiện tài năng nghệ thuật để động viên, khích lệ các nghệ sĩ diễn viên có nhiều đóng góp cho sự nghiệp nghệ thuật truyền thống trong những năm qua; và đây cũng là cơ hội để nhân dân tỉnh Thanh Hóa và du khách được thưởng thức các di sản nghệ thuật truyền thống đặc sắc của dân tộc khi đến với Thanh Hóa.

Khán giả xứ Thanh sẽ có hơn hai tuần lễ sống trong không khí của nghệ thuật Chèo, Tuồng và Dân ca kịch với các tài năng nghệ thuật tiêu biểu. Các phần diễn thi được dàn dựng công phu, diễn viên phô diễn các tài năng của mình là những điểm nhấn nghệ thuật đầy ấn tượng. “Cuộc thi còn là “sàn diễn” về đạo đức, “sàn diễn” về đề cao giá trị nhân văn, sàn diễn về niềm tin của con người và những bất biến về lòng yêu nước, tình son sắt thủy chung, đùm bọc nhau đi qua gian nan thử thách. Sàn diễn không khoan nhượng đấu tranh với những cái xấu, tố cáo gian nịnh, những con người với một xã hội lành mạnh và những đức tính cao quý”- Thứ trưởng nhấn mạnh.

Thứ trưởng Tạ Quang Đông đề nghị Ban giám khảo cuộc thi làm việc công tâm, khách quan để tìm ra những tài năng diễn viên xuất sắc nhất, xứng đáng được tôn vinh tại cuộc thi này.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đầu Thanh Tùng phát biểu tại Lễ khai mạc Cuộc thi

Cũng tại lễ khai mạc, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, Phó trưởng ban Chỉ đạo cuộc thi Đầu Thanh Tùng cho biết: Thanh Hóa tự hào là quê hương của nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh có 1 di sản văn hóa thế giới, 5 di tích quốc gia đặc biệt, 139 di tích quốc gia; có hơn 270 làn điệu dân ca, nghệ thuật trình diễn dân gian đang được bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị,... Đặc biệt, tỉnh Thanh Hóa là quê hương của Đào Duy Từ - nhà quân sự, nhà thơ và nhà văn hóa, danh thần thời Chúa Nguyễn Phúc Nguyên và là ông Tổ của nghệ thuật Tuồng…

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đầu Thanh Tùng nhấn mạnh, Cuộc thi tài năng diễn viên Chèo, Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc - 2023 vinh dự được Bộ VHTTDL chọn là nơi tổ chức tại tỉnh Thanh Hóa, là sự kiện văn hóa có ý nghĩa quan trọng. Đây là cơ hội để các nghệ sĩ, diễn viên Chèo, Tuồng và Dân ca kịch của tỉnh được gặp gỡ, giao lưu, trao đổi học tập kinh nghiệm với các nghệ sĩ, diễn viên trong cả nước để tiếp tục quá trình bảo tồn, giữ gìn và phát huy những tinh hoa nghệ thuật truyền thống của dân tộc. Đồng thời, có những tìm tòi, phát hiện và có những sáng tạo mới trong lao động nghệ thuật, từ đó tìm ra các giải pháp và phương thức hoạt động hiệu quả, góp phần thúc đẩy nghệ thuật Chèo, Tuồng và Dân ca kịch của tỉnh trong thời kỳ hội nhập và phát triển, đáp ứng tốt nhu cầu thưởng thức văn hóa nghệ thuật của xã hội và nhân dân. Cuộc thi này cũng là dịp để nhân dân trong tỉnh được thưởng thức các thể loại nghệ thuật truyền thống đặc sắc của dân tộc đến từ các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp trên toàn quốc.

Toàn cảnh Lễ khai mạc

Vinh dự được Bộ VHTTDL chọn là nơi tổ chức Cuộc thi tài năng diễn viên Chèo, Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc – 2023, đây là niềm vinh dự, tự hào và cũng là cơ hội để Thanh Hóa giới thiệu, quảng bá về kinh tế - xã hội, lịch sử, văn hóa và du lịch của tỉnh đến bạn bè trên khắp mọi miền đất nước; đồng thời, “qua cuộc thi lần này, các cơ quan, ban, ngành của tỉnh, nhất là ngành VHTTDL của tỉnh có cơ hội được học hỏi để tiếp tục nâng cao hơn nữa về trách nhiệm trong công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản nghệ thuật truyền thống của dân tộc” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa nhấn mạnh.

Ban tổ chức công bố Hội đồng giảm khảo Cuộc thi Tài năng diễn viên Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc - 2023 gồm: NSND Lê Tiến Thọ, nguyên Thứ trưởng Bộ VHTTDL, nguyên Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam - Chủ tịch Hội đồng; và các thành viên: NSND Trịnh Hồng Lựu, Giám đốc Trung tâm Nghệ thuật truyền thống Nghệ An; NSND Kiều Oanh, Phó Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật ca kịch Huế; NSND Hồ Thu, Nhà Hát Nghệ Thuật truyền thống Bình Định; Đạo diễn NSƯT Xuân Quan, Nhà hát Nghệ thuật hát Bội Thành phố Hồ Chí Minh.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đầu Thanh Tùng tặng hoa Hội đồng Giám khảo cuộc thi

Hội đồng Giám khảo Cuộc thi Tài năng diễn viên Chèo toàn quốc - 2023 gồm: NSND Quốc Anh, nguyên Quyền Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội - Chủ tịch Hội đồng; và các thành viên: NSND Thanh Hoài; NSND Thúy Ngần, nguyên Giám đốc Nhà hát thể nghiệm, Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội; NSND Trương Hải Thọ, Ủy viên BCH Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Chi Hội trưởng Chi hội Sân khấu Việt Nam tại Thanh Hóa; NSƯT Lương Thùy Linh, Phó Đoàn trưởng Đoàn diễn 1, Nhà hát Chèo Quân đội.

Sau phần lễ là phần dự thi đầu tiên đến từ các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Thanh Hóa với các trích đoạn Tuồng: Kim Lân qua đèo, Kỷ Lan Anh lạc đẻ, Tạ sai Cơ, Phương Cơ qua ải, Mạnh Lương bắt ngựa.

Cuộc thi Tài năng diễn viên Chèo, Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc - 2023 do Bộ VHTTDL giao Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Sở VHTTDL Thanh Hóa và các đơn vị liên quan tổ chức. Các buổi diễn thi tiếp theo sẽ bắt đầu từ 9 giờ và 19 giờ 30 các ngày từ 7-5 đến ngày 16-5. Lễ Bế mạc diễn ra vào lúc 20 giờ ngày 17-5.

Trích đoạn Tuồng "Kim Lân qua đèo"- phần thi đầu tiên của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Thanh Hóa 

NGỌC BÍCH - Ảnh: TUẤN MINH