Tượng người ở Lăng mộ Quận công, quan tướng thế kỷ XVII-XVIII: Nhận định ban đầu về nghệ thuật tạo hình
Lịch sử mỹ thuật cổ Việt Nam
ghi nhận, từ thời Trần đã hình
thành kiến trúc lăng mộ qua hệ
thống lăng mộ các vua Trần ở An
Sinh, Đông Triều (Quảng Ninh). Đến
thời Lê sơ, tại lăng mộ các vua Lê ở
Lam Kinh (Thanh Hóa), bước đầu
hình thành xu hướng tạo tượng mộc
mạc, giản đơn bởi các diện khối bẹt
và trên đó thường không có nhiều
dấu ấn trang trí. Đến TK XIX, ở
những lăng mộ các vua, chúa thời
Nguyễn ở Huế, hệ thống tượng lăng
mộ bằng đá được đánh giá đã đạt
tới trình độ kỹ thuật và tay nghề
tạo tượng cao bởi bố cục tượng
không còn khép chặt khối hình cơ
bản, như tượng lăng mộ ở những
thế kỷ trước, mà chiếm lĩnh không
gian bên ngoài, tạo nên cho hệ
thống tượng lăng mộ có bố cục hình
dáng sinh động, đặc biệt là mật độ
trang trí với nhiều họa tiết, hoa
văn, môtip trang trí mang
tính thiêng.
Nhưng trước TK XIX, nghệ thuật
tượng lăng mộ Quận công, quan
tướng ở đồng bằng Bắc Bộ trong
TK XVII - XVIII có diện mạo đặc thù.
Đây được cho là thời kỳ mà nghệ
thuật tạo tượng có kế thừa nghệ
thuật tượng lăng mộ giai đoạn
trước và là nhân tố quan trọng tạo
nên tính quy chuẩn tượng lăng mộ ở
giai đoạn sau.