Ngày 1-12-2023, tại Hà Nội, Hội đồng Anh phối hợp với Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTTDL) tổ chức Hội thảo “Di sản sống và phát triển bền vững: Từ cách tiếp cận lấy con người là trung tâm”. Chương trình diễn ra nhân dịp kỷ niệm 18 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23-11, đánh dấu 50 năm quan hệ ngoại giao Vương quốc Anh - Việt Nam và 30 năm Hội đồng Anh có mặt tại Việt Nam.

Hội thảo diễn ra trong không gian Nhà Thái học, Khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Tham dự Hội thảo có: ngài Iain Frew, Đại sứ Anh tại Việt Nam; PGS, TS Lê Thị Thu Hiền, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ VHTTDL; bà Donna McGowan, Giám đốc Hội đồng Anh Việt Nam; cùng nhiều nhà nghiên cứu, quản lý văn hóa, cộng đồng (đến từ Ninh Thuận, Gia Lai) và những người quan tâm đến hoạt động bảo tồn di sản văn hóa nói chung.

Phát biểu tại Hội thảo, PGS, TS Lê Thị Thu Hiền khẳng định: “Sau 18 năm tham gia Công ước 2003 của UNESCO, Việt Nam luôn nỗ lực thể hiện là thành viên tích cực và có trách nhiệm trong việc thực hiện và thúc đẩy sự phát triển của Công ước tại Việt Nam. Chúng ta đã 2 lần vinh dự được trúng cử là thành viên Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 và có 15 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh. Việt Nam đã thực hiện bài bản việc bảo vệ và phát huy theo các chương trình hành động quốc gia đã cam kết với UNESCO sau khi di sản được ghi danh”.

PGS, TS Lê Thị Thu Hiền phát biểu tại Hội thảo

“Để bảo vệ di sản sống, trước hết phải coi trọng cộng đồng - chủ thể nắm giữ di sản, là trung tâm bảo vệ di sản sống, bảo vệ con người nắm giữ di sản, đó là điều quan trọng để xây dựng xã hội toàn diện, khả năng phục hồi và bền vững cho tương lai” - Cục trưởng Cục Di sản văn hóa nhấn mạnh.

Phát biểu đề dẫn tại Hội thảo, bà Donna McGowan mong rằng: Thông qua 2 phiên thảo luận, các ví dụ điển hình, và các trao đổi đa chiều, Hội thảo sẽ cùng nhìn nhận những chiến lược phù hợp, thách thức và cơ hội trong việc tận dụng di sản phi vật thể để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững; đồng thời vinh danh sự đóng góp của cộng đồng, khẳng định tầm quan trọng và vai trò trung tâm của họ trong quá trình chuyển biến này.

Giám đốc Hội đồng Anh Việt Nam - Donna McGowan phát biểu đề dẫn

Trong phần trình bày Chiến lược về di sản văn hóa với phát triển bền vững, TS Nguyễn Thị Thu Trang (Trưởng phòng Quản lý Di sản văn hóa phi vật thể, Cục Di sản văn hóa) cho rằng: Bảo tồn di sản văn hóa là một trong những nhiệm vụ then chốt của Chiến lược phát triển văn hóa, bởi: di sản văn hóa hàm chứa giá trị văn hóa cốt lõi của quốc gia dân tộc có khả năng phục vụ nhu cầu xây dựng môi trường sống có văn hóa, tức là có phần tạo nên sự ổn định xã hội - yếu tố quan trọng hàng đầu cho phát triển bền vững; di sản văn hóa có khả năng thực hiện một chức năng cơ bản của văn hóa, đó là giáo dục và hình thành nhân cách của con người; di sản văn hóa có khả năng cung cấp những dạng thông tin nguyên gốc, dữ liệu khoa học chân thực và chất lượng, nguồn tri thức dân gian…

Đồng thời TS Nguyễn Thị Thu Trang khẳng định, những mục tiêu lớn đặt ra chỉ có thể đạt được trên cơ sở hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách do Nhà nước kiến tạo, và nhận được sự đồng thuận của cộng đồng xã hội, trong đó nhấn mạnh đến cộng đồng chủ thể của các di sản văn hóa.

TS Nguyễn Thị Thu Trang phát biểu tại Hội thảo

Chia sẻ tại Hội thảo, bà Nikki Locke, Trưởng ban dự án Di sản văn hóa cho sự phát triển đồng đều của Hội đồng Anh toàn cầu đã trình bày Chiến lược của Hội đồng Anh về Di sản văn hóa cho sự phát triển đồng đều, với cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm, dựa trên góc nhìn toàn cầu và ví dụ từ Colombia, Kenya và Việt Nam. Đồng thời, bà cũng đưa ra một số đề xuất đối với phát triển các dự án tại cộng đồng, nhấn mạnh đến việc nâng cao nhận thức của cộng đồng thông qua tuyên truyền, từ đó thúc đẩy tinh thần tự nguyện, tự giác trong bảo tồn di sản sống của họ.

Bà Lê Thị Loan (Viện Goethe Hà Nội), bà Nguyễn Thị Thu Trang (Cục Di sản văn hóa - điều phối), bà Nikki Locke (Hội đồng Anh), ông Phạm Hải Thành (Phòng Văn hóa, Sở VHTT tỉnh Ninh Thuận) và bà Phạm Thanh Hường (UNESCO) tham gia thảo luận chủ đề “Cơ hội và thách thức trong di sản văn hóa gắn với phát triển bền vững”

Sau khi kết thúc Phần 1: Tiêu điểm quốc tế: Di sản văn hóa sống và Phát triển bền vững, chiều cùng ngày, Hội thảo tiếp tục Phần 2: Di sản văn hóa sống và cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm. Bên cạnh những kết quả, kinh nghiệm từ Dự án Di sản văn hóa cho sự phát triển đồng đều, Hội thảo còn được nghe chia sẻ từ cộng đồng, những người đang thực hành di sản - yếu tố trung tâm trong các dự án, chương trình về phát triển bền vững.

Trong khuôn khổ chương trình, tại Khu di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám Hà Nội, Ban Tổ chức giới thiệu Dự án Kết nối di sản (từ ngày 1 đến 7-12, tại Nhà Hữu vu); giới thiệu âm nhạc truyền thống của người Ba Na, người Chăm (ngày 2, 3-12, tại Nhà Thái học).

Tin, ảnh: V.A