Sáng ngày 17-1-2025, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (Số 66 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội) đã tổ chức triển lãm chuyên đề “95 mùa xuân có Đảng” nhân dịp kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930-3/2/2025) và Mừng xuân Ất Tỵ 2025.
Các đại biểu cắt băng khai mạc triển lãm
66 tác phẩm Mỹ thuật đa dạng về thể loại và chất liệu như hội họa, đồ họa, điêu khắc, với ngôn ngữ tạo hình phong phú mang phong cách, dấu ấn riêng của 55 tác giả, đã tạo nên các tác phẩm có giá trị lịch sử, thẩm mỹ và tính nhân văn sâu sắc về truyền thống vẻ vang của Đảng ta. Triển lãm trưng bày theo hai hình thức: truyền thống và trình chiếu. Các tác phẩm phản ánh sự sáng tạo của nhiều thế hệ nghệ sĩ tạo hình Việt Nam từ Mỹ thuật Đông Dương, Mỹ thuật Kháng chiến đến Mỹ thuật hiện đại, đương đại, được lựa chọn trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Tham dự khai mạc triển lãm có: Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương; Phó Vụ trưởng Vụ Văn hóa văn nghệ (Ban Tuyên giáo trung ương) Đinh Văn Thuần; Ủy viên thường trực, Ủy Ban Văn hóa giáo dục Quốc hội Bùi Hoài Sơn; Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam Vương Duy Biên; đại diện các Cục, Bảo tàng, Viện nghiên cứu; đại diện Đại sứ quán các nước: Cu Ba, Singapore, Tây Ban Nha, Lào, Philippines, Trung Quốc…; các họa sĩ, nhà điêu khắc, gia đình thân hữu họa sĩ có tác phẩm được trưng bày, giới thiệu tại triển lãm...
Các đại biểu và công chúng yêu nghệ thuật tham quan triển lãm
Trong suốt 95 năm, Đảng Cộng sản Việt Nam đã dẫn dắt đất nước từ thời kỳ nô lệ đến khi giành độc lập, thống nhất đất nước và xây dựng Việt Nam ngày càng phát triển. Bằng những cảm nhận và cách thể hiện riêng, các nghệ sĩ đã dành trọn tâm sức để tạo nên những tác phẩm có giá trị lịch sử, thẩm mỹ và tính nhân văn sâu sắc về truyền thống vẻ vang của Đảng. Triển lãm đưa người xem tới từng thời kỳ của đất nước, từ những bước đi tìm đường cứu nước của Bác Hồ - người sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam, đến những cuộc đấu tranh giành độc lập, trải qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đến hòa bình thống nhất non sông, xây dựng đất nước và công cuộc Đổi mới.
Phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm, ông Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cho biết: “Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là mốc son quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ và xây dựng đất nước của Nhân dân Việt Nam. Chặng đường 95 năm qua của Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo Nhân dân di từ thắng lợi này đến thắng lợi khác…”. Ông Minh nhấn mạnh: “Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đội ngũ văn nghệ sĩ hòa mình vào dòng chảy của dân tộc, đi theo cách mạng, khắc họa những hình ảnh chân thực, khơi dậy và ca ngợi tinh thần quả cảm, tinh thần đại đoàn kết dân tộc, cùng hướng về mục tiêu chung: độc lập tự do thống nhất đất nước”.
Bộ sưu tập trong triển lãm thể hiện bối cảnh từ những ngày đầu lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đi tìm đường cứu nước, đến Cách mạng Tháng Tám thành công năm 1945 được thể hiện qua tác phẩm Bác Hồ đi tìm đường cứu nước (của nhà điêu khắc Diệp Minh Châu), Xô Viết - Nghệ Tĩnh, Đánh chiếm Bắc Bộ phủ (họa sĩ Nguyễn Đức Nùng), Cách mạng tháng Tám (họa sĩ Lê Huy Toàn). Ký ức hào hùng về một chặng đường gian nan, nhiều thử thách, nhưng anh dũng, kiên cường, luôn mang đến những cảm xúc đầy tự hào cho mỗi chúng ta. Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ, các tác phẩm mỹ thuật vừa thể hiện tình cảm, sự trân trọng của người nghệ sĩ đối với những tấm gương anh dũng hy sinh, qua các tác phẩm Bất khuất (nhà điêu khắc Hứa Tử Hoài), Ngã ba Đồng Lộc (họa sĩ Lê Huy Hòa),... hay tính thời sự của chủ trương, đường lối mà Đảng soi đường như: Kết nạp Đảng trong tù (họa sĩ Nguyễn Đức Nùng), Tập kết (họa sĩ Nguyễn Hiêm), Đọc thư miền Bắc (họa sĩ Nguyễn Văn Mười), Lao động vì miền Nam (họa sĩ Nguyễn Trọng Cát, Trần Thanh Ngọc), Mạnh hơn bom đạn (nhà điêu khắc Lê Minh Kai)...
Khi hòa bình, thống nhất đất nước, Đảng ta đã tiếp tục dẫn dắt nhân dân thực hiện công cuộc xây dựng đất nước, khẳng định bản lĩnh và sức chiến đấu của Đảng, đồng thời khẳng định niềm tin của Nhân dân nói chung và văn nghệ sĩ nói riêng đối với Đảng, quyết tâm đi theo con đường mà Đảng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các vị lãnh đạo cách mạng tiền bối đã lựa chọn, được thể hiện qua các tác phẩm Ý Bác lòng dân (họa sĩ Trần Nguyên Đán), Đảng gọi! Chúng tôi sẵn sàng (họa sĩ Phạm Văn Lung), Ánh sáng và niềm tin (họa sĩ Nghiêm Xuân Quang). Bên cạnh đó, một số tác phẩm khắc họa về giai đoạn xây dựng đất nước như Trên giàn khoan dầu (họa sĩ Trần Dậu), Xây dựng cầu Thăng Long (họa sĩ Trần Khánh Nam), Công trường thủy điện sông Đà (họa sĩ Phạm Đức Phong)…
Nhà nghiên cứu, phê bình lý luận Phan Ngọc Khuê (bên phải) cùng tác giả Vương Ngọc Báo và tác phẩm điêu khắc “Đội quân tóc dài” (1976)
Đánh giá và nhận định giá trị của những tác phẩm trưng bày trong triển lãm, nhà nghiên cứu phê bình lý luận nghệ thuật Phan Ngọc Khuê cho biết: Những tác phẩm mỹ thuật được trưng bày có tác động giáo dục đến các thế hệ trong tương lai về giá trị thẩm mỹ, giá trị lịch sử, văn hóa trong từng tác phẩm. Khi xem các tác phẩm, chúng ta cần hiểu về những giá trị đó để thấy được một thời kỳ cách mạng rất dài. Mỗi tác phẩm đều có những giá trị riêng trong phong cách, dù là hiện thực hay cách điệu đều rất ấn tượng mang giá trị hiện tại ở mỗi thời điểm lịch sử và cho đến nay... Điều đó cho thấy, truyền thống nghệ thuật của dân tộc rất quý và trân trọng. Chúng ta cần phát huy, lan tỏa các giá trị nghệ thuật truyền thống của dân tộc bằng nhiều hình thức khác nhau như triển lãm, in ấn phiên bản, trình chiếu bằng công nghệ có tính mở rộng không gian thưởng ngoạn cho công chúng, người yêu nghệ thuật. Đặc biệt hơn nữa là các anh em nghệ sĩ, họa sĩ, nhà điêu khắc ở các thế hệ sau này rút kinh nghiệm, được học tập và phát huy những phẩm chất chân chính đó...
Qua triển lãm “95 mùa xuân có Đảng”, không chỉ là dịp để công chúng yêu nghệ thuật hiểu thêm về truyền thống vẻ vang của Đảng Cộng sản Việt Nam trong 95 năm qua, mà còn khẳng định niềm tin của Nhân dân nói chung và văn nghệ sĩ nói riêng đối với Đảng và Bác Hồ kính yêu. Cùng không khí đón xuân tươi vui ngập tràn, ước mong mùa xuân đem đến nhiều niềm vui, cuộc sống đủ đầy, hạnh phúc cho mọi người, mọi nhà, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam hy vọng triển lãm sẽ như một lời chúc tốt đẹp nhất, một chuyến du xuân an lành, may mắn đầu năm gửi tới công chúng.
Không gian trưng bày triển lãm
Tác phẩm "Nam Kỳ 1940" của Huỳnh Văn Gấm, Sơn mài (1960) - Nguồn: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam
Tác phẩm "Nắng Tháng Năm" của Quách Phong, Bột màu (1975) - Nguồn: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam
Bài, ảnh: MAI HƯƠNG