Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương vừa tổ chức buổi công chiếu đặc biệt bộ phim tài liệu “Người viết Quốc ca”, đã thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng. Buổi công chiếu này mang ý nghĩa tri ân sâu sắc, diễn ra đúng dịp kỷ niệm 102 năm ngày sinh của nhạc sĩ Văn Cao - người đã đặt nền móng cho nhiều giá trị cốt lõi của nghệ thuật cách mạng Việt Nam.

Nhạc sĩ Văn Cao lúc sinh thời

Buổi công chiếu đặc biệt bộ phim tài liệu Người viết Quốc ca được tổ chức đúng dịp kỷ niệm 102 năm ngày sinh của cố nhạc sĩ Văn Cao (15-11), đã thực sự trở thành một sự kiện văn hóa nghệ thuật, thu hút sự quan tâm từ giới chuyên môn và người yêu nghệ thuật. Người viết Quốc ca lựa chọn góc nhìn vừa tinh tế vừa chân thật, vẽ nên một bức tranh toàn cảnh về cuộc đời và sự nghiệp đa tài của cố nhạc sĩ. Người xem được chứng kiến sự thăng hoa của một tâm hồn hiếm có, nơi âm nhạc, thơ ca và hội họa cùng hòa quyện một cách tự nhiên. Bộ phim của đạo diễn Đặng Linh, biên kịch Đỗ Huyền Trang, với thời lượng 115 phút và có sự bảo trợ về chuyên môn của NSƯT Nguyễn Quang Tuấn, do NSƯT Trịnh Quang Tùng chịu trách nhiệm sản xuất.

Phát biểu tại buổi lễ ra mắt phim, NSƯT Trịnh Quang Tùng, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương bày tỏ niềm tự hào lớn lao khi Hãng phim có một tác phẩm đạt chất lượng cao và tạo được hiệu ứng tích cực. Ông cũng khẳng định đây là cơ hội tốt và là động lực để các đạo diễn trẻ tiếp tục phấn đấu, làm nhiều bộ phim hơn nữa về những con người vĩ đại đã ghi dấu ấn cho đất nước.

NSƯT Trịnh Quang Tùng, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương chia sẻ tại buổi ra mắt phim

Đạo diễn Đặng Linh chia sẻ, hành trình thực hiện bộ phim là một thử thách cam go, với kịch bản được ấp ủ từ ba năm rưỡi trước và sáu tháng đầu chỉ tập trung nghiên cứu sâu sắc về nhạc sĩ, nhấn mạnh rằng Văn Cao là "nhân vật khó nhất mà tôi từng tiếp cận trong gần 20 năm làm phim của mình". Chính sự kính trọng và lòng ngưỡng mộ nhạc sĩ đã thôi thúc ê-kíp kiên trì vượt qua khó khăn để khắc họa trọn vẹn hình tượng ông.

Về giá trị nội dung, bộ phim lựa chọn góc nhìn tinh tế và chân thật, vẽ nên một bức tranh toàn cảnh về cuộc đời và sự nghiệp đa tài của cố nhạc sĩ, khắc họa hành trình sáng tạo đa diện - nơi âm nhạc, thơ ca và hội họa cùng hòa quyện một cách tự nhiên. Sức hấp dẫn và chiều sâu của tác phẩm nằm ở tính đa chiều, được soi chiếu qua lăng kính của những người hiểu rõ Văn Cao nhất như nhạc sĩ Doãn Nho, Đoàn Bổng, nhà lý luận Nguyễn Thị Minh Châu, nhà thơ Bằng Việt, nhà văn Thiên Sơn và ca sĩ Ánh Tuyết, cùng với những chia sẻ đầy xúc động từ con trai và con gái nhạc sĩ về tình yêu, hôn nhân, sự đồng hành âm thầm của gia đình và những câu chuyện chưa từng công bố. Nhà văn Thiên Sơn nhận định bộ phim không chỉ tôn vinh thành tựu mà còn đi sâu vào những khía cạnh thầm kín, nỗi đau, khát vọng và khẳng định “giá trị phản ánh trong bộ phim là vô cùng lớn!”.

Nhà lý luận Nguyễn Thị Minh Châu khẳng định Văn Cao là tượng đài không chỉ trong âm nhạc mà còn ở thơ và hội họa. Nhạc sĩ Doãn Nho thốt lên "không thể tưởng tượng được" khi Văn Cao có thể viết Buồn tàn thu ở tuổi 16 và đặt câu hỏi: "Nếu không giỏi văn, giỏi thơ làm sao viết những lời ca quá đẹp như vậy?" Ca sĩ Ánh Tuyết cũng bày tỏ sự kính nể vì ngôn từ đẹp và tinh tế trong các sáng tác của ông, chứng minh cho tầm vóc nghệ thuật vượt trội của người viết nên ca khúc Tiến quân ca thiêng liêng.

Đạo diễn Đặng Linh chia sẻ về bộ phim trước giờ chiếu

Về nghệ thuật thể hiện, Người viết Quốc ca được giới chuyên môn đánh giá là một cú đột phá rõ rệt trong điện ảnh tài liệu. Đạo diễn Đặng Linh đã loại bỏ hoàn toàn phần lời bình truyền thống, chỉ để cho các nhân vật trong phim lên tiếng, tạo nên một lối dẫn chuyện trực tiếp, dung dị nhưng thấm đẫm chiều sâu và cảm xúc. Nhà văn Thiên Sơn khen ngợi phong cách hiện đại này, nhấn mạnh sự thay đổi điểm nhìn liên tục qua lời kể của các nhân vật phỏng vấn, tạo nên sự luân chuyển và đa dạng góc nhìn về nhân vật trung tâm, đồng thời ca ngợi sự cẩn thận và mạch lạc trong cách cắt dựng.

Nhà thơ Bằng Việt nhấn mạnh rằng bộ phim đã "chạm đến trái tim" mang đến một giá trị tư tưởng rất cao, kết nối được với gia đình nhạc sĩ và có ảnh hưởng lớn đối với văn nghệ sĩ cả nước. Nhạc sĩ Doãn Nho coi tác phẩm là một đóng góp quan trọng, là cầu nối giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về văn hóa dân tộc và bày tỏ mong muốn tiếp tục có nhiều cuốn phim chất lượng như thế này nữa về các nhân vật lịch sử và văn nghệ sĩ vĩ đại khác.

Nhạc sĩ Doãn Nho, đạo diễn Đặng Linh, nhạc sĩ Đoàn Bổng, nhà thơ Bằng Việt tại buổi chiếu

Với sự đột phá trong cách kể và chiều sâu tư liệu, Người viết Quốc ca không chỉ là tác phẩm tri ân mà còn là lời tuyên ngôn mạnh mẽ về giá trị vĩnh cửu của di sản nghệ thuật Văn Cao. Bộ phim đã vẽ nên trọn vẹn chân dung về cuộc đời thăng trầm của nhạc sĩ Văn Cao với tư cách người viết sử bằng âm nhạc bằng những tác phẩm kinh điển đi cùng năm tháng và lịch sử đất nước. Người viết Quốc ca cũng phác thảo một Văn Cao nhạc sĩ nhưng cũng đồng thời là một nhà thơ, nhà văn, một họa sĩ tài giỏi, xuất chúng. Bộ phim không chỉ tôn vinh những thành tựu của nhạc sĩ, nhà thơ Văn Cao, mà còn mở ra một bức tranh phản ánh cả một thời đại mà người nghệ sĩ ấy đã sống - từ thời kỳ tiền khởi nghĩa, chống thực dân Pháp đến chống đế quốc Mỹ. 

Tác phẩm không chỉ tri ân nhạc sĩ Văn Cao mà còn là một minh chứng cho sự đổi mới của điện ảnh tài liệu. Người viết Quốc ca khẳng định giá trị vĩnh cửu của những di sản nghệ thuật mà ông đã trao tặng cho hậu thế, góp phần lan tỏa giá trị bền vững của âm nhạc cách mạng - một di sản tinh thần thiêng liêng, sống mãi với thời gian.

Buổi công chiếu khép lại trong cảm xúc lắng đọng, nhắc nhớ công chúng về một nhạc sĩ hết lòng vì nghệ thuật, đồng thời mở ra kỳ vọng về việc phim sẽ sớm được đưa ra rạp để tiếp cận với công chúng rộng rãi hơn, theo dự tính của NSƯT Trịnh Quang Tùng.

NGÔ HỒNG VÂN - Ảnh: BTC