Sáng 24-9, tại Nhà Quốc hội, tiếp tục Phiên họp thứ 37, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp.

Phiên họp đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Luật Quảng cáo dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo tập trung sửa 15 điều và bổ sung 2 điều mới

Phát biểu báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh: Bộ VHTTDL đã nghiêm túc thực hiện Nghị quyết số 129 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh chương trình Pháp lệnh 2024. Trên tinh thần đó, Chính phủ đã giao Bộ VHTTDL chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan để xem xét, trình Quốc hội thông qua luật bổ sung, sửa đổi một số điều của Luật Quảng cáo theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

“Ngày 4-7-2024, Bộ trưởng Bộ VHTTDL thừa ủy quyền Thủ tướng, thay mặt Chính phủ ký tờ trình số 350 gửi Quốc hội toàn bộ hồ sơ Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo. Đồng thời, với quá trình đó, Bộ VHTTDL đã chủ động phối hợp với cơ quan thẩm tra của Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội để phối hợp, làm tốt công tác thẩm tra, đồng thời cùng hoàn thiện các nội dung trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội” – Bộ trưởng cho biết.

Đề cập một số nội dung tại phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, thứ nhất, về sự cần thiết, Bộ VHTTDL thực hiện theo sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và thấy rằng việc sửa đổi Luật Quảng cáo để thể chế kịp thời các văn bản, sự chỉ đạo của Đảng đối với lĩnh vực này. Trong đó xác định, quảng cáo là một trong 12 loại hình của công nghiệp văn hóa. Vì vậy, cần tập trung, xem xét để kiến tạo sự phát triển. Luật Quảng cáo được Quốc hội khóa XIII thông qua năm 2012, mặc dù đây là bước tiến quan trọng, nhưng quá trình thực hiện đã xuất hiện nhiều yếu tố mới, vì vậy một số vấn đề đang còn bất cập, hạn chế trong công tác quản lý về nội dung, phương tiện. Các điều kiện hoạt động quảng cáo cũng còn nhiều vấn đề cần được đề cập để xem xét, bổ sung, nhất là quảng cáo trên không gian mạng, đây là một trong những yêu cầu cần thiết phải xem xét.

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng báo cáo tại phiên họp

“Từ hai sự cần thiết nêu trên, nên dự thảo Luật Quảng cáo lần này, chúng tôi không mong muốn sửa toàn Luật, mà chủ yếu tập trung vào sửa 15 điều và bổ sung 2 điều mới để thực hiện cho 5 vấn đề lớn” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Theo đó, vấn đề thứ nhất là làm rõ hơn các khái niệm, thẩm quyền, nghĩa vụ của người có sản phẩm quảng cáo để phù hợp với các hình thức thể hiện và truyền tải sản phẩm quảng cáo phát sinh trong thực tiễn hiện nay đang được quan tâm.

Thứ hai, yêu cầu về  nội dung quảng cáo, phải trung thực, chính xác, rõ ràng, không được gây ra hiểu lầm về tính năng, chất lượng, công dụng của các loại sản phẩm hàng hóa dịch vụ; phân định nội dung quảng cáo trong hoạt động sản phẩm thương mại điện tử, hoạt động trưng bày hàng hóa theo quy định của pháp luật, chuyên ngành về thương mại.

“Đây là điều Quốc hội và xã hội rất quan tâm bởi do không có các điều luật để quy định và có chế tài xử lý, nên tính trung thực trong quảng cáo và thậm chí còn nhầm lẫn về sản phẩm thương mại điện tử với các hoạt động trưng bày. Việc bổ sung nội dung các sản phẩm hàng hóa hoạt động thương mại điện tử, đặc biệt là các loại hàng hóa liên quan đến đời sống con người, ảnh hưởng đến sức khỏe của con người như mỹ phẩm, thiết bị y tế, thực phẩm chức năng… để đảm bảo đối với các luật chuyên ngành như Luật Dược, Luật An toàn vệ sinh thực phẩm, Luật Khám chữa bệnh có sự tương thích ”- Bộ trưởng cho biết.

Nội dung thứ ba, về quảng cáo trên báo in, báo nói, báo hình:  có sự cạnh tranh của các loại hình quảng cáo trên mạng, trên các nền tảng xã hội, nên doanh thu từ hoạt động quảng cáo trên các phương tiện báo chí ngày đang càng giảm sút…Trong khi hiện nay, các cơ quan báo chí đang hoạt động theo cơ chế tự chủ tài chính, nên phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, do đó cần phải xem xét để bổ sung, sửa đổi, để phù hợp hơn về diện tích quảng cáo trên báo in, thời lượng quảng cáo trên truyền hình trả tiền, đặc biệt là trong các chương trình phim truyện để tạo cơ sở pháp lý cho các cơ quan báo chí có thêm hoạt động, cân đối nguồn thu, nâng cao nội dung chất lượng trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của mình.

Thứ tư, về quy định trên không gian mạng, dự án luật bổ sung quy định cụ thể về phương thức quảng cáo trên không gian mạng, bao gồm quảng cáo trên báo điện tử, trang thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng trực tuyến, thiết bị quảng cáo, sử dụng phương tiện điện tử, thiết bị đầu cuối và các thiết bị viễn thông khác có kết nối với viễn thông và mạng internet.

Bộ trưởng nhấn mạnh: Dự án Luật này cũng phải đưa ra các quy định về thời hạn đối với hoạt động quảng cáo trên không gian mạng, cụ thể là đối với quảng cáo, người chuyên kinh doanh dịch vụ quảng cáo, người truyền tải sản phẩm quảng cáo, người phát hành quảng cáo trong nước và ngoài nước. Tham gia hoạt động quảng cáo trên mạng cần phải tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam về quảng cáo, an ninh mạng, bảo vệ giữ liệu cá nhân…

Tổ chức cung cấp mạng xã hội khi cho phép người sử dụng thực hiện quảng cáo phải có tính năng, ký hiệu để người sử dụng tự phân biệt nội dung quảng cáo với các nội dung khác. Tổ chức cung cấp dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo trên mạng phải có trách nhiệm thông báo chính xác với đầu mối liên hệ Bộ TTTT để xác minh danh tính của người quảng cáo, lưu trữ thông tin, hồ sơ về hoạt động quảng cáo, có các giải pháp kỹ thuật để kiểm soát loại bỏ các sản phẩm quảng cáo vi phạm pháp luật Việt Nam trên hệ thống cung cấp dịch vụ.

Thứ năm, về quảng cáo hoạt động ngoài trời, dự án luật sửa đổi, các quy định theo hướng tiếp tục đẩy mạnh phân cấp thẩm định, thẩm quyền, phân cấp trách nhiệm quản lý nhà nước về quảng cáo ngoài trời cho các chính quyền các cấp. Tiếp tục khẳng định xây dựng quy hoạch quảng cáo ngoài trời là một trong những giải pháp có trọng tâm trong quản lý nhà nước.

Dự án Luật cũng sửa đổi, bổ sung các quy định về nội dung quy hoạch quảng cáo ngoài trời, các nguyên tắc khi xây dựng quy hoạch, trách nhiệm của UBND cấp tỉnh vấn đề xây dựng và chỉ đạo thực hiện quy hoạch quảng cáo. Cải thiện môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các tổ chức doanh nghiệp tham gia trong các hoạt động quảng cáo. Dự án luật cũng tập trung vào vấn đề về thủ tục hành chính, sửa đổi những vấn đề không còn phù hợp để hạn chế đến mức tối đa những biểu hiện gây phiền hà, tối ưu hóa quá trình giải quyết thủ tục hành chính, giảm một số trường hợp về xin phép và thay đổi bằng hình thức khấu kiệt, tăng cường trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân…

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh đã trình bày tóm tắt thẩm tra sơ bộ Dự án Luật

Hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến

Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh đã trình bày tóm tắt thẩm tra sơ bộ Dự án Luật. Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục cho biết, về một số vấn đề chung, Thường trực Ủy ban tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo năm 2012 với những lý do được nêu tại Tờ trình của Chính phủ.

Hồ sơ dự án Luật đảm bảo yêu cầu về thời hạn; các tài liệu trong Hồ sơ dự án Luật cơ bản phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Bên cạnh đó, đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện một số tài liệu của hồ sơ dự án Luật, bảo đảm đầy đủ, chính xác; Thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí với các nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo theo Tờ trình của Chính phủ. Về tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của dự thảo văn bản với hệ thống pháp luật: cần tiếp tục rà soát, bảo đảm sự thống nhất với một số luật có liên quan.

Về một số nội dung cơ bản của dự thảo Luật, ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết, về trách nhiệm quản lý nhà nước trong hoạt động quảng cáo (khoản 2 Điều 1 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Điều 5), Thường trực Ủy ban nhất trí với việc sửa đổi, bổ sung, phân định, làm rõ nhiệm vụ, quyền hạn quản lý nhà nước của các bộ, cơ quan, địa phương đối với hoạt động quảng cáo. Đồng thời, đề nghị nghiên cứu bổ sung trách nhiệm của Bộ Công thương trong thực hiện quản lý nhà nước về nội dung quảng cáo đối với các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt thuộc lĩnh vực quản lý; nghiên cứu, bổ sung trách nhiệm của Bộ Công an trong việc xử lý các vi phạm trong hoạt động quảng cáo liên quan đến an ninh mạng, an ninh trật tự xã hội.

Về quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo (khoản 4 Điều 1 dự thảo Luật bổ sung Điều 15a), Thường trực Ủy ban tán thành với chủ trương cần có quy định cụ thể, rõ ràng về quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, trong đó có người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người có ảnh hưởng.

Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, thiết kế nội dung này theo hướng phân định cụ thể vị trí, vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động quảng cáo trên mạng, trên cơ sở đó, có quy định phù hợp với người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, nhất là người có ảnh hưởng trên mạng. Đồng thời, tiếp tục rà soát để đảm bảo tính thống nhất giữa dự thảo Luật và Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023.

Toàn cảnh Phiên họp

Về nội dung được quan tâm là quảng cáo trên mạng (khoản 11 Điều 1 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Điều 23), Thường trực Ủy ban tán thành với việc bổ sung quy định cụ thể về quảng cáo trên mạng. Đồng thời, ông Nguyễn Đắc Vinh cũng đề nghị làm rõ một số vấn đề.

Thứ nhất, việc bổ sung quy định quảng cáo trên mạng cần đối chiếu, rà soát với các luật chuyên ngành, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, bảo đảm bao quát hết các đối tượng hoạt động quảng cáo trên mạng.

Thứ hai, thống nhất với việc sửa đổi thời gian chờ tắt hoặc mở quảng cáo trên mạng để phù hợp với thực tiễn cũng như xu hướng phát triển của quảng cáo trên thế giới. Tuy nhiên, việc điều chỉnh gấp 4 lần, từ 1,5 giây lên 6 giây cần được đánh giá tác động, lý giải kỹ lưỡng để đảm bảo khách quan, thuyết phục hơn.

Thứ ba, dự thảo Luật chưa quy định đối với quảng cáo có chứa đường link dẫn đến trang thông tin cá nhân, đến những ứng dụng trên thiết bị di động, thiết bị điện tử khác. Do đó, đề nghị nghiên cứu có quy định phù hợp.

Về cấp giấy phép xây dựng công trình quảng cáo (khoản 15 Điều 1 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Điều 31), Thường trực Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu quy định về giấy phép xây dựng công trình quảng cáo hợp lý trên cơ sở đánh giá thực tiễn và tác động của việc thay đổi quy định cấp giấy phép từ trên 20m² thành 40m².

Ngoài ra, hiện nay, việc xây dựng công trình quảng cáo trong phạm vi hành lang an toàn đường bộ đang chịu sự điều chỉnh của Luật Quảng cáo, Luật Xây dựng, Luật Đường bộ. Vì vậy, quy định này cần được tiếp tục nghiên cứu, rà soát và đánh giá kỹ lưỡng trên cơ sở tham chiếu Luật Xây dựng và Luật Đường bộ.

"Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục nhận thấy Hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến" - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh.

Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường đánh giá cao Bộ VHTTDL công phu chuẩn bị kỹ dự án luật

Hồ sơ Dự án Luật đầy đủ theo đúng quy định

Phát biểu ý kiến về Dự án Luật bổ sung, sửa đổi Luật Quảng cáo, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường đánh giá cao Bộ VHTTDL đã công phu, chuẩn bị kỹ dự án luật.

“Hồ sơ rất đầy đủ theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có cả các dự thảo, các nghị định để ban hành khi luật này được Quốc hội thông qua” - Tổng thư ký Quốc hội nhấn mạnh.

Nêu một số nội dung nhằm hoàn thiện hơn nữa dự án luật, Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, về hoạt động quảng cáo trên không gian mạng, dự thảo luật có bổ sung chi tiết trách nhiệm của các bộ, cơ quan quản lý nhà nước trong hoạt động quảng cáo là rất phù hợp, đặc biệt là đã chỉ rõ trách nhiệm của Bộ TTTT tại khoản 2 Điều 1 của dự thảo luật này. “Trong dự thảo này, phần viết về Bộ TTTT rất đầy đủ, rất khái quát và đủ các loại hình liên quan đến quản lý nhà nước về hoạt động này trên không gian mạng…” – ông Bùi Văn Cường nhấn mạnh.

Đồng thời, Tổng thư ký Quốc hội cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, rà soát các điều khoản tại Luật Quảng cáo để sửa đổi, bổ sung nhằm đảm bảo sự thống nhất giữa các quy định pháp luật tại dự thảo luật với quy định pháp luật còn lại của Luật Quảng cáo hiện hành; quản lý tốt hơn nữa hoạt động quảng cáo trên không gian mạng. Đồng thời, thiết lập cơ chế phối hợp nhằm đảm bảo tránh thất thu thuế về quảng cáo của tổ chức, cá nhân thực hiện quảng cáo, nhất là đối với các hoạt động quảng cáo xuyên biên giới.

Các đại biểu phát biểu tại Phiên họp

Phát biểu tiếp thu và giải trình làm rõ thêm một số nội dung tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ TTTT Nguyễn Thanh Lâm nhấn mạnh, Bộ TTTT sẽ cùng với Bộ VHTTDL tiếp thu các ý kiến góp ý để thống nhất về các nội hàm, khái niệm với các luật pháp có liên quan và đảm bảo có tính bao quát, không phụ thuộc cụ thể vào một phương thức truyền đưa mà có thể sẽ diễn biến theo thời gian, “bởi vì đây là lĩnh vực vừa là kinh tế, vừa là công nghệ và biến đổi liên tục trong rất nhiều năm qua. Chúng ta vừa làm vừa học theo cách quản lý của các quốc gia khác trên thế giới trong bối cảnh công nghệ đi trước rất nhiều” – ông Nguyễn Thanh Lâm cho biết.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm cũng cho biết, về mối quan ngại quảng cáo trên không gian mạng, đặc biệt là vấn đề làm sao không gây thêm khó chịu, trải nghiệm cho người dùng, Bộ TTTT sẽ tiếp thu và cùng với Bộ VHTTDL có những phương án đảm bảo điều chỉnh.

Về việc sửa đổi, bổ sung Dự án Luật Quảng cáo lần này, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung Luật nhằm một mục tiêu lớn, trong đó Bộ VHTTDL đã xác định rõ việc này sẽ phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan. Đó là chúng ta phải đưa vấn đề quản lý nhà nước về quảng cáo lên cùng một mặt bằng giữa các doanh nghiệp trong nước và các doanh nghiệp xuyên biên giới, để không có chuyện không quản được hoặc khó quản các doanh nghiệp xuyên biên giới thì lại quản chặt quá đối với các doanh nghiệp trong nước. Bởi vì, hiện nay về mặt thị trường quảng cáo, thị trường quảng cáo của Việt Nam chịu sự chi phối rất mạnh của các công ty xuyên biên giới và các công ty có vốn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam. Bởi vì họ mạnh về công nghệ, mạnh về số liệu và mạnh về các thị phần mang tính chất khu vực và toàn cầu, cho nên lợi thế dành cho các công ty đó rất nhiều. Những quy định điều chỉnh trong dự thảo Luật Quảng cáo (sửa đổi) lần này nhằm mục tiêu đưa việc quản lý này về một mặt phẳng…

NGỌC BÍCH - Ảnh: XUÂN TRẦN