Trong khuôn khổ Hội báo toàn quốc 2025, Phiên 1 của Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2025 đã diễn ra vào chiều 19-6 với chủ đề “Báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới: Tầm nhìn kiến tạo không gian phát triển”. Thứ trưởng Thường trực Bộ VHTTDL Lê Hải Bình dự và phát biểu tham luận.

Thứ trưởng Thường trực Bộ VHTTDL Lê Hải Bình phát biểu tại Diễn đàn - Phiên 1

Thứ trưởng Thường trực Bộ VHTTDL Lê Hải Bình mở đầu phiên 1 với tham luận có chủ đề “Sự vận động của báo chí truyền thông toàn cầu và những vấn đề đặt ra cho Việt Nam”. PGS, TS Lê Hải Bình điểm lại sự phát triển của báo chí trên thế giới trải qua từ đầu thế kỷ XXI đến nay, phát triển nhanh chóng với sự xuất hiện của internet, website. Chỉ 5 năm sau, từ năm 2006 đến 2007 đã xuất hiện của truyền thông đa phương tiện, đa nền tảng, cũng chính từ thời điểm này, thuật ngữ tòa soạn hội tụ bắt đầu xuất hiện. Tiếp sau là giai đoạn chuyển đổi số một cách mạnh mẽ bắt đầu từ năm 2018 đến 2020. Từ năm 2021 đến nay, là sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ…

Theo Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình, báo chí thế giới có “bước đi” phát triển rất nhanh, chịu sự tác động của cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4 và các hình thức truyền thông mới, tuy nhiên cũng đặt ra nhiều thách thức nặng nề.

Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình cho rằng, trong làn sóng chuyển động toàn cầu, báo chí Cách mạng Việt Nam không đứng ngoài xu thế. Tuy nhiên, người dùng, độc giả trên thế giới nói chung, ở Việt Nam nói riêng vẫn phải tìm một điểm “nương tựa”, “neo đậu” niềm tin vào báo chí chính thống và mong muốn cầm trên tay tờ báo in. Rất vui mừng, các đối tượng độc giả đó không chỉ có lớp người nhiều tuổi mà ngay cả ở giới trẻ. Điển hình như rất nhiều bạn trẻ đã xếp hàng dài để chờ nhận phụ san đặc biệt của Báo Nhân Dân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025). “Điều đó cho thấy, chúng ta vẫn còn những niềm tin to lớn đối với sự phát triển của báo chí Việt Nam” – Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình nhấn mạnh.

Các đại biểu, khán giả tham dự Diễn đàn

Đánh giá cao chủ đề của Phiên 1, Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình nhấn mạnh: Diễn đàn được tổ chức trong khuôn khổ Hội báo toàn quốc 2025, Hội báo được tổ chức là một sự kiện kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam. Qua đó, chúng ta nhìn lại sự hình thành của 100 năm báo chí cách mạng và để định hình ra “Tầm nhìn kiến tạo không gian phát triển”. Trong câu chuyện 100 năm, nhìn lại đã thấy đặc thù của báo chí cách mạng Việt Nam. Đầu tiên là tính cách mạng và sự quan tâm của Đảng, Nhà nước. "Chúng ta đang sống trong không khí rất tưng bừng ở Trung tâm Hội nghị quốc gia này là một minh chứng cho những chuyển động, sự quan tâm thể hiện bằng thể chế, cơ chế của Đảng, Nhà nước", ông Lê Hải Bình nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng, Bộ VHTTDL - cơ quan quản lý nhà nước về báo chí cũng đang chịu trách nhiệm để hoàn thiện dự án Luật Báo chí (sửa đổi) và trong đó rất nhiều ý kiến cơ quan ban ngành từ Trung ương đến địa phương và Quốc hội đều bày tỏ ủng hộ và tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho một không gian phát triển mới báo chí.

Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình cũng cho biết, nhìn lại 100 năm thấy rằng rất tự hào về những đặc điểm riêng có của báo chí nước nhà với tính chiến đấu, tính bền bỉ, sự vươn lên. "Trong giai đoạn kháng chiến, mỗi tờ báo được in ra được trả giá bằng máu xương của người làm báo. Muốn một tờ báo đến được tay của độc giả tức là đồng bào ở trong vùng kháng chiến, đồng bào ở trong vùng bị địch chiếm đóng, cũng là đổi lấy máu xương. Cái đó tạo nên sức sống mãnh liệt của báo chí cách mạng Việt Nam" - Thứ trưởng Thường trực nhấn mạnh.

Đề cập đến vấn đề kỷ nguyên mới của báo chí toàn cầu và vấn đề kỷ nguyên mới của đất nước Việt Nam, Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình gợi mở, khi nói về báo chí ở hai tầng bậc đó, chúng ta cần nghĩ đến báo chí phục vụ cho việc gì, bởi tính phục vụ trong báo chí (đó là tính cách mạng) và làm gì để phát triển, bởi có phát triển mới phục vụ tốt được. Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình mong muốn, các chuyên gia, diễn giả tại Diễn đàn sẽ phân tích, thảo luận, đồng thời khai thác, đào sâu thêm các khía cạnh về công nghệ và báo chí hơn nữa.

Ông Lê Quốc Vinh, Chủ tịch Le Group, Chủ tịch câu lạc bộ Doanh nhân sáng tạo đã nêu ra 4 nhóm thách thức của báo chí Việt Nam

Tại diễn đàn, ông Lê Quốc Vinh, Chủ tịch Le Group, Chủ tịch câu lạc bộ Doanh nhân sáng tạo đã nêu ra 4 nhóm thách thức của báo chí Việt Nam đó là: sự bùng nổ của không gian số, sự thay đổi thói quen tiếp nhận thông tin, thách thức về nguồn thu/mô hình kinh doanh, tin giả... Ông Lê Quốc Vinh cho rằng đã đến lúc cần định vị lại vai trò, sứ mệnh của báo chí trong thực tại mới.

Theo đó, sự bùng nổ của không gian số đó là mạng xã hội đã tác động đến sự tiếp cận thông tin của mọi người. Mặc dù thông tin của mạng xã hội rất nhanh nhưng nhiều thông tin không đúng. Chính vì thế, báo chí phải là một người "gác cổng", đưa những thông tin xác thực, uy tín tới với độc giả.

Để làm được điều này, báo chí cần hướng tới mô hình kiến tạo và giải pháp, thay vì dừng ở việc phản ánh thông thường. Bên cạnh đó, báo chí cũng phải trở thành trung tâm kết nối và tương tác, tạo lập các diễn đàn mở nhằm gia tăng sự tham gia của công chúng; xây dựng cộng đồng trung thành.

Ông Lê Quốc Vinh cũng đề xuất các trụ cột kiến tạo thực tại mới của báo chí, bao gồm: Chất lượng nội dung là cốt lõi; Đổi mới công nghệ và chuyển đổi số toàn diện, đó là sử dụng ứng dụng AI, tối ưu hóa đa nền tảng và phải phân tích được dữ liệu độc giả; Đa dạng hóa mô hình kinh doanh bền vững. Đồng thời, chú trọng đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, trong đó cần xây dựng đội ngũ chuyên nghiệp, vững vàng về nghiệp vụ. Bên cạnh đó cũng cần nâng cao đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội đối với những người làm báo.

Với tham luận “Tương lai của Báo chí Việt Nam - Tầm nhìn và hành động”, TS Nguyễn Thanh Hòa, Chuyên gia báo chí truyền thông, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM cho rằng hiện nay, báo chí nói chung, báo chí ở cấp độ địa phương nói riêng đang đối mặt với rất nhiều thách thức. Mặc dù vậy, báo chí cũng sở hữu nhiều lợi thế cạnh tranh.

Đặt ra vấn đề cần xác định tầm nhìn 10 năm tới, ông Hòa kiến giải, báo chí cần tiếp tục thực hiện mục tiêu: Tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu quả. TS Nguyễn Thanh Hòa cho rằng: Nhà báo phải tinh, cơ quan báo chí phải gọn, quy trình phải hiệu năng, mô hình hoạt động hiệu quả. Muốn vậy, chúng ta cần hướng đến một nền báo chí nhân văn và hiện đại.

TS Nguyễn Thanh Hòa nhấn mạnh, hiện đại hóa là phá bỏ tính rập khuôn, lối mòn trong cách thể hiện cả nội dung và hình thức. Kiến tạo một thực tại mới cho báo chí đồng nghĩa với hành động tạo ra những biến chuyển tích cực cho mối tương tác giữa nghề báo và không gian mạng. Công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang mở ra những đại lộ thông tin mới…

Tại phiên 1 của Diễn đàn, các chuyên gia, diễn giả đã trao đổi, giao lưu với khán giả, nhà báo trẻ về công tác chuyển đổi số báo chí; cũng như cách thức để những trang tin điện tử có không gian trong thời đại mới...

AN NGỌC - Ảnh: TUẤN MINH