Cuốn sách “100 chuyện nghề” là một tác phẩm đặc biệt, ra đời đúng vào dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), được phối hợp biên soạn và xuất bản bởi Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật và Bảo tàng Báo chí Việt Nam. Cuốn sách là một biên niên sử sống động, giàu cảm xúc về hành trình một thế kỷ của nền báo chí cách mạng Việt Nam - một chặng đường đầy máu và hoa, gắn liền với số phận của dân tộc.

Ngay từ những ngày đầu, dưới sự sáng lập vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh, báo chí cách mạng Việt Nam đã xác định sứ mệnh cao cả: trở thành một lực lượng xung kích, một vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng - văn hóa. Tròn một thế kỷ qua, không chỉ là người đưa tin, người làm báo còn là nhân chứng, là người giữ ngọn lửa nhiệt huyết và truyền tải lý tưởng cách mạng bằng chính cây bút và sự tận tâm của mình.

Bìa cuốn sách

Cuốn sách khẳng định vai trò tiên phong của báo chí trong việc phản ánh kịp thời, toàn diện mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Từ những thành tựu to lớn trong công cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do, đến quá trình gần 40 năm đổi mới đất nước, báo chí luôn là tấm gương phản chiếu chân thực và sinh động đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Đặc biệt, báo chí còn là kênh tuyên truyền, lan tỏa các giá trị đạo đức, văn hóa, lối sống tốt đẹp của con người Việt Nam, nêu gương “người tốt, việc tốt” với tinh thần “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”. Đặc biệt hơn, báo chí luôn đứng ở tuyến đầu bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kịp thời đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch, góp phần củng cố khối đại đoàn kết trong Đảng và toàn xã hội.

100 chuyện nghề tập hợp những chia sẻ chân thực, xúc động từ các thế hệ nhà báo Việt Nam và quốc tế. Mỗi câu chuyện là một lát cắt quý giá, vừa gần gũi, vừa sâu sắc về đời sống nghề báo - nơi những người làm báo không chỉ tác nghiệp, mà còn chiến đấu, hy sinh, gìn giữ đạo đức và lý tưởng cách mạng. Bạn đọc sẽ cảm nhận được tâm huyết và bản lĩnh của các thế hệ nhà báo, cùng vẻ đẹp thầm lặng của những ngòi bút nguyện đấu tranh vì sự thật và công lý.

Cuốn sách đưa người đọc đi qua những cột mốc quan trọng trong lịch sử báo chí qua các câu chuyện: tái hiện hành trình đặt nền móng cho nền báo chí cách mạng Việt Nam, gắn liền với tờ báo Thanh Niên và tên tuổi lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc (Từ viên gạch hồng đến ngôi nhà báo chí cách mạng); khẳng định nguyên tắc báo chí cách mạng phải gắn bó với thực tiễn, lấy nhân dân làm trung tâm sáng tạo (Học viết báo từ đời sống và giai cấp công nhân); những câu chuyện ghi dấu ấn mạnh mẽ về các nhà báo lỗi lạc như Trường Chinh, Xuân Thủy với Sự cố mất hòm đựng giấy in măng sét hay Làm báo trên chõng tre. Câu chuyện sau bức ảnh “hai người lính” của nhà báo Chu Chí Thành là minh chứng hùng hồn cho sức mạnh hòa giải bằng hình ảnh; Để mỗi nhà báo thực sự là thư ký của thời đại của nhà báo Hà Đăng khơi mở suy ngẫm về vai trò định hướng xã hội của báo chí trong thời kỳ đổi mới; câu chuyện Mắt sáng, lòng trong, bút sắc của nhà báo Hữu Thọ đặt ra chuẩn mực nghề nghiệp bền vững cho mọi thế hệ. Hay Từ người lính thích viết báo đến người thầy của làng báo do nhà báo Tạ Ngọc Tấn kể lại chân thực về những đam mê cá nhân đến sự nghiệp đào tạo báo chí…

Không chỉ là câu chuyện của từng cá nhân, cuốn sách còn là ký ức sống động về các cơ quan báo chí - những “cột mốc” gắn liền với từng thời kỳ lịch sử. Từ hành trình xây dựng Báo Nhân Dân - cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng, đến quá trình hình thành tờ Tin tức (TTXVN) trong điều kiện khẩn trương, đầy áp lực; hay tờ Sài Gòn Giải Phóng ra đời ngay sau ngày thống nhất đất nước, mang trọng trách lớn trong công tác tư tưởng. Các loại hình truyền thông khác như phát thanh, truyền hình, phim tài liệu cũng được nhắc đến với những bản tin đầu tiên vang lên từ Đài Tiếng nói Việt Nam, những khung hình phát sóng đầu tiên của Đài Truyền hình Việt Nam, hay những thước phim lịch sử của Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương… Tất cả đã góp phần làm nên một diện mạo báo chí cách mạng toàn diện và sống động. Từng dòng ký ức về từng tờ báo, từng chương trình phát thanh, từng cảnh phim tài liệu không chỉ là lịch sử của nghề báo mà còn là lịch sử của đất nước, được viết bằng sự dấn thân, bằng tâm huyết và cả máu của những người làm báo. Hơn 500 nhà báo đã ngã xuống trong các cuộc chiến tranh, hàng chục ngàn nhà báo đang tiếp tục sát cánh bên nhau, xây đắp sự nghiệp cầm bút vinh quang, góp phần xứng đáng vào sự phát triển của quốc gia, dân tộc.

Với hình thức thể hiện dung dị, ngôn ngữ gần gũi và giàu cảm xúc, cuốn sách không chỉ dành cho những người làm nghề mà còn là tài liệu quý giá cho bạn đọc yêu báo chí, nghiên cứu truyền thông, hay những ai muốn hiểu sâu hơn về một nghề luôn gắn bó chặt chẽ với vận mệnh đất nước, của dân tộc.

HỒNG VÂN