Chiều 11-8, tại Nhà triển lãm 45 Tràng Tiền, Hà Nội, Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á đã tổ chức khai mạc triển lãm và ra mắt sách ảnh “Tử tù, cựu tù Côn Đảo - ngày trở lại” và “Biệt đội giữ bình yên đất lửa”. Các câu chuyện kể của các cựu tù Côn Đảo, sự trải lòng trong công việc thầm lặng của những người rà phá bom mìn đã mang đến cho người xem nhiều cảm xúc lắng đọng.

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á (bên phải) giới thiệu với người xem về sách ảnh và triển lãm

Tác phẩm sách ảnh Tử tù, cựu tù Côn Đảo - ngày trở lại của Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á đầy cảm xúc đưa người xem theo chân các cựu tù trở lại nhà tù Côn Đảo, nơi khiến cho bao người rợn tóc gáy với những hành động tra tấn dã man, thiếu tính người mà các cựu tù, tử tù đã phải chịu đựng trong suốt thời kỳ chiến tranh…

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á chia sẻ, anh thực hiện bộ sách ảnh Tử tù, cựu tù Côn Đảo - ngày trở lại với mong muốn góp tấm lòng tưởng nhớ đến những người đã mãi mãi nằm lại trong cuộc chiến nói chung; bày tỏ sự kính trọng với những tử tù, cựu tù Côn Đảo nói riêng - những “tượng đài sống” mà anh có cơ hội tiếp cận bằng xương bằng thịt. Họ giờ đây vẫn còn kịp nhìn ngắm và tận hưởng những tháng ngày hòa bình của đất nước. Bên cạnh đó, anh muốn gửi đến thế hệ trẻ thông điệp: hãy biết trân quý giá trị của hòa bình, thấu hiểu những hy sinh cao cả của nhiều cô, chú, bác ngày trước...

Trong tập 1 của cuốn sách ảnh Tử tù, cựu tù Côn Đảo - ngày trở lại lần này, Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á tiếp cận 35 cựu tù, tử tù đang sinh sống tại TP.HCM, ba cựu tù đang sinh sống ở Bà Rịa - Vũng Tàu và một cựu tù ở Đồng Nai. “Tôi hy vọng sẽ có dịp và thêm điều kiện để làm tiếp triển lãm ra mắt sách những tập tiếp theo trong thời gian gần nhất”- anh cho biết.

Hai bộ sách ảnh được nhiếp ảnh gia Nguyễn Á giới thiệu và triển lãm

Chia sẻ về cuốn sách ảnh Biệt đội giữ bình yên đất lửa, nhiếp ảnh gia Nguyễn Á chia sẻ: “Đã từ lâu tôi nghe về đội phá bom mìn ở Quảng Trị, với nghề nghiệp của mình, tôi rất muốn chụp lại những khoảnh khắc ấn tượng khó quên này”. Nhiếp ảnh gia cũng cho biết, anh đã phải tác nghiệp 3 lần trong 9 tháng, trong những điều kiện thời tiết khắc nghiệt, mưa nắng thất thường của Quảng Trị.

Biệt đội giữ bình yên đất lửa ghi lại những khoảnh khắc ấn tượng về đội rà phá bom mìn ở Quảng Trị. Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á thực hiện cuốn sách này vì muốn khám phá - chinh phục để được hiểu thêm, biết thêm, hiểu tường tận về những người đang làm công việc rà phá bom mìn - một công việc vô cùng khó khăn, nguy hiểm. Bên cạnh đội toàn nam, phải nói đến đội toàn nữ, những phụ nữ “chân yếu tay mềm” đã làm nên những kỳ tích trong việc giữ bình yên cho vùng đất đầy bom đạn chiến tranh. Cuốn sách này được Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á thực hiện với mong muốn tôn vinh những con người quả cảm, thầm lặng trong thời bình.

Tại lễ khai mạc, công chúng được gặp gỡ những “nhân chứng sống” là các cựu tù Côn Đảo kể lại những câu chuyện về năm tháng bị giam cầm, tra tấn dã man tại nhà tù. Các thành viên đội rà phá bom mìn chia sẻ những câu chuyện khó khăn, nguy hiểm trong quá trình thực hiện công việc rà phá bom mình ở Quảng Trị… Những câu chuyện xúc động được chính các nhân vật trong hai cuốn sách ảnh chia sẻ tại triển lãm đã để lại nhiều cảm xúc đặc biệt ấn tượng và khó quên trong lòng công chúng.

Các cựu tù chia sẻ về những kỷ niệm, niềm vui và cảm xúc cùng đồng đội trở lại Côn Đảo tại buổi ra mắt sách và triển lãm tại Hà Nội

Những việc làm đầy ý nghĩa được kể lại thông qua các nhân vật trong sách ảnh "Biệt đội giữ bình yên đất lửa"

Chia sẻ cảm xúc tại buổi triển lãm, cựu tù Trần Thị Trúc Chi (70 tuổi) cho biết: Tôi ở Côn Đảo từ năm 1972 đến năm 1974, có nhiều cảm xúc, là người ở Côn Đảo, được NSNA Nguyễn Á mời chụp hình, được ra với Thủ đô, cũng là nhân chứng được kể chuyện lại cho các em nghe về cuộc sống của mình. Tôi thấy tự hào và hãnh diện vì là nhân chứng sống, được kể lại câu chuyện thực về cuộc sống của một người tù ở Côn Đảo cho các thế hệ sau này để các em có thể hình dung về những năm tháng khó khăn bị giam cầm ở nhà tù Côn Đảo. Tôi đã từng trở lại Côn Đảo nhiều lần, đi cùng với gia đình, nhưng lần trở về để làm bộ sách ảnh thì có ý nghĩa hơn hẳn, bởi được trở lại với đồng đội đi cùng với những người 50 năm trước đã từng cùng chung hoàn cảnh sống chết có nhau, cùng chung lý tưởng, cùng đấu tranh đòi nhân sinh, nhân quyền trong nhà tù. Chúng tôi không nghĩ rằng, sau 50 năm có thể cùng nhau cầm tay, vui cười, ôn lại nhiều kỷ niệm, vì thế rất nhiều cảm xúc. Trước đây chúng tôi đã cùng nhau hát Quốc ca trong nhà tù, nhưng trong dịp trở lại này, được hát Quốc ca dưới ngọn cờ đỏ sao vàng tung bay ở thời bình, cảm xúc rất khác xưa, thật thiêng liêng và đầy tự hào…

Cựu tù Phan Thị Bé Tư bày tỏ: Cảm ơn nhiếp ảnh gia Nguyễn Á đã đưa chúng tôi trở lại với mảnh đất Côn Đảo, gợi lại những hình ảnh ngày còn ở trong tù của chúng tôi cùng với các đồng đội. Bộ sách ảnh ra đời và được triển lãm đúng dịp kỷ niệm ngày Thương binh, liệt sĩ 27-7 năm nay, rất ý nghĩa, đã thu hút rất nhiều bạn trẻ đến xem. Từ những hình ảnh ở triển lãm và bộ sách ảnh, tôi thấy các bạn trẻ dường như đã dành nhiều tình cảm và hiểu biết hơn đối với các thế hệ đi trước, khi hy sinh xương máu để bảo vệ, gìn giữ đất nước. Tôi hy vọng có thêm nhiều các cuộc triển lãm về đề tài này, những hình ảnh đẹp đó cần nhân lên để các bạn trẻ được tiếp cận để hiểu, sống, làm việc, cống hiến nhiều hơn cho Tổ quốc.

Lễ cắt băng khai mạc Triển lãm

Là một trong những nhân vật trong bộ sách ảnh Biệt đội giữ bình yên đất lửa, Đội phó Đội nữ rà phá bom mìn hiện trường Phan Thị Thu Hương thuộc dự án NPA/RENEW Quảng Trị chia sẻ: “Chiến tranh đã đi qua nhưng hậu quả của nó để lại vẫn còn rất lớn, tại vùng đất tôi được sinh ra và lớn lên, được chứng kiến nhiều tai nạn do bom mìn gây ra, nhiều vụ rất thảm khốc. Bản thân, bố của tôi cũng là một trong những nạn nhân và đã phải chịu đựng những đau đớn trong suốt 40 năm qua. Chính vì thế, điều này đã khiến tôi có động lực để theo đuổi con đường biết là rất vất vả và nguy hiểm này…”.

Triển lãm diễn ra đến hết 13-8-2023.

Tin, ảnh: NGỌC BÍCH