Thị xã Duy Tiên nằm ở phía Bắc của tỉnh Hà Nam, là vùng đất được hình thành từ khá sớm. Ngay từ thời Hùng Vương dựng nước, người Lạc Việt đã đến ở vùng đất này. Từ xa xưa, Duy Tiên có tên gọi “Phù Vân”, sau đó được đổi là Duy Tân. Đến đời vua Lê Kính Tông (1600 – 1619) vì phạm húy, mảnh đất Duy Tân lại được đổi là Duy Tiên, tên huyện Duy Tiên có từ đó. Đến năm 2019, thị xã Duy Tiên được thành lập.

Tuyên truyền Bộ Quy tắc ứng xử tại phường Đồng Văn

Duy Tiên là vùng đất có lịch sử lâu đời, giàu truyền thống cách mạng. Người dân Duy Tiên đời sau nối tiếp đời trước đã sáng tạo ra một không gian văn hóa độc đáo, được bảo tồn, giữ gìn và phát triển đến ngày nay, với 32 di tích được Nhà nước xếp hạng, trong đó bia Sùng Thiện Diên Linh là bảo vật quốc gia, chùa Đọi Sơn là di tích quốc gia đặc biệt với các lễ hội tiêu biểu: Lễ hội Tịch điền, Lễ hội chùa Đọi Sơn, Lễ hội đền Lảnh Giang được ghi danh vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia… góp phần nuôi dưỡng tâm hồn, tình cảm, nhân cách các thế hệ người Duy Tiên.

Hiện nay, thị xã Duy Tiên đã bước sang giai đoạn phát triển mới với những yêu cầu cả về phát triển kinh tế xã hội và con người. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị xã lần thứ XXIV, nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã xác định: “Phát huy tiềm năng lợi thế xây dựng thị xã Duy Tiên trở thành trung tâm công nghiệp dịch vụ của tỉnh Hà Nam, phấn đấu đến năm 2025 cơ bản đạt các tiêu chuẩn đô thị loại III. Phát triển toàn diện văn hóa - xã hội, bảo vệ giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, địa phương; xây dựng con người Duy Tiên văn minh đô thị”, từ đó việc xây dựng nếp sống mới, xây dựng người Duy Tiên văn minh đô thị là hết sức cần thiết.

Trong những năm  chuẩn bị lên đô thị loại IV, thành lập thị xã, bằng nhiều nguồn vốn cấp trên hỗ trợ, thị xã Duy Tiên đã tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng, tạo bộ mặt đô thị ngày càng khang trang hiện đại. Nhiều công trình được xây dựng như: trường học, trụ sở, Trạm y tế, hệ thống điện chiếu sáng; hệ thống cống rãnh thoát nước; các đường trục chính trung tâm được trải nhựa, hè đường đã được xây dựng. Các tuyến đường khu vực, phân khu vực có mặt đường bê tông xi măng và nhựa, một số lề đường được thi công lát gạch, các xã, phường có hệ thống trường học, trụ sở, Trạm y tế cao tầng. Hạ tầng thông tin, truyền thông phát triển hiện đại, rộng khắp. Thị xã đã hoàn thành việc lập quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/2000 ở 9 phường, 5 dự án phát triển đô thị, dịch vụ và du lịch, đang triển khai thực hiện đầu tư 29 dự án khu đô thị, khu nhà ở; môi trường trong các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn được đảm bảo; 91% hộ gia đình đạt danh hiệu Gia đình văn hóa, 90% khu dân cư đạt danh hiệu Khu dân cư văn hóa, 24,2% Gia đình thể thao, 31,3% người tập thể dục, thể thao thường xuyên; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, tội phạm, tệ nạn xã hội, tai nạn giao thông được kiềm chế…

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng Nông thôn mới, Đô thị văn minh”, các phong trào, cuộc vận động phòng chống tội phạm, thực hiện an toàn giao thông, vệ sinh môi trường... đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và các tầng lớp nhân dân tích cực hưởng ứng tham gia. Thông qua phong trào, các cuộc vận động, nhiều tấm gương, điển hình đã trở thành hạt nhân tốt, tiên tiến góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh gắn liền với việc chấp hành pháp luật và các quy định ở các địa phương, cơ quan, ban, ngành, đoàn thể. Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội trên địa bàn thị xã đã có những chuyển biến, phù hợp với bản sắc văn hóa truyền thống và phong tục tập quán của địa phương. Lễ hội truyền thống được duy trì tổ chức đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Việc phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể cũng đang từng bước được khơi dậy. Tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động trong các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, các tổ chức kinh tế - xã hội và nhân dân, nhất là lực lượng thanh thiếu niên trên địa bàn thị xã với việc xây dựng nếp sống mới, xây dựng người Duy Tiên văn minh đô thị.

Từ nền tảng một thị xã trẻ, Duy Tiên đã ban hành Đề án xây dựng nếp sống mới, xây dựng người Duy Tiên văn minh đô thị. Đề án ban hành với nhiều mục tiêu đề ra, đặc biệt trong đó có nội dung cần ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên địa bàn thị xã. Với sự cần thiết đó, năm 2022, UBND thị xã đã ban hành Quyết định số 5445/QĐ-UBND ngày 14/12/2022 đưa ra Bộ Quy tắc ứng xử trên địa bàn thị xã Duy Tiên. Bộ Quy tắc được xây dựng với 5 chương, 47 điều quy định các quy tắc ứng xử chung, ứng xử trong cộng đồng (trong dòng họ, nơi cư trú), ứng xử nơi cộng cộng, ứng xử trên mạng xã hội… Bộ quy tắc được triển khai đến các xã, phường, thôn, tổ dân phố, được mã hóa thành mã QR niêm yết ở Nhà văn hóa thôn, tổ dân phố, các di tích lịch sử, đưa vào hương ước, quy ước các thôn, tổ dân phố; được tuyên truyền rộng rãi bằng nhiều hình thức đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân: Tuyên truyền thông qua hệ thống Đài Truyền thanh, tuyên truyền cổ động trực quan, thông qua các hội nghị, các đoàn thể. Đặc biệt, nhân kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Hội LHPN Việt Nam, nhiều Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân các xã, phường đã tổ chức giao lưu văn nghệ gắn với tuyên truyền Bộ Quy tắc ứng xử như: Tiên Sơn, Yên Nam, Hòa Mạc, Duy Hải, Duy Minh, Mộc Nam, Đồng Văn… Hội Liên hiệp Phụ nữ phường Hoàng Đông còn tổ chức cuộc thi tìm hiểu về Bộ Quy tắc ứng xử; một số xã, phường mời đồng chí Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin về làm báo cáo viên tuyên truyền Bộ Quy tắc ứng xử như: Mộc Nam, Duy Minh, Tiên Ngoại. Phường Yên Bắc phát Bộ Quy tắc ứng xử cho tất cả các đảng viên trong các chi bộ tổ dân phố, xã Tiên Ngoại in Bộ Quy tắc ứng xử thành quyển (A5) phát cho các Bí thư, Trưởng thôn, Trưởng các ban, ngành, đoàn thể của xã và đại diện các dòng họ trong xã để tuyên truyền, thực hiện…

Năm 2023, thị xã tổ chức Liên hoan văn hóa nghệ thuật quần chúng tuyên truyền, giới thiệu bộ quy tắc ứng xử trên địa bàn thị xã. Liên hoan quy tụ nhiều đội thi của các xã, phường, các đơn vị cơ quan trên toàn địa bàn tham gia, tạo không khí vui tươi, sôi nổi góp phần đưa nội dung Bộ Quy tắc đến với người dân, yếu tố quan trọng để xây dựng người Duy Tiên văn minh đô thị góp phần thực hiện Đề án xây dựng nếp sống mới, xây dựng người Duy Tiên văn minh đô thị.

Bộ quy tắc ứng xử ra đời hướng đến mục tiêu xây dựng thị xã Duy Tiên có môi trường văn hóa lành mạnh, xây dựng gia đình thực sự là nơi hình thành, nuôi dưỡng nhân cách văn hóa và giáo dục nếp sống cho con người. Phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh. Xây dựng và nhân rộng các mô hình Gia đình văn hóa tiêu biểu có nề nếp, ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo, vợ chồng hòa thuận, anh chị em đoàn kết, thương yêu nhau. Xây dựng mỗi trường học phải thực sự là một trung tâm văn hóa giáo dục, rèn luyện con người về lý tưởng, phẩm chất, nhân cách, lối sống; giáo dục truyền thống văn hóa cho thế hệ trẻ. Xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đoàn kết, dân chủ, văn minh, đạt chuẩn thực chất về văn hóa; xây dựng nếp sống văn hóa tiến bộ, văn minh, nhất là trong việc cưới, việc tang và lễ hội.

Thực hiện mục tiêu xây dựng con người Duy Tiên văn minh đô thị, trọng tâm là bồi đắp tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo đức, lối sống, nhân cách, văn hóa giao tiếp, ứng xử, tạo chuyển biến mạnh về nhận thức, ý thức chấp hành và trách nhiệm thực thi pháp luật; tự hào và tôn vinh truyền thống quê hương sông Châu – núi Đọi. Xây dựng và phát huy lối sống “Mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người”; phê phán, khắc phục những mặt còn hạn chế trong giao tiếp, ứng xử. Phấn đấu xây dựng để mỗi người Duy Tiên là một công dân thân thiện, nhân ái, văn minh, lịch thiệp trong giao tiếp ứng xử, tích cực, mạnh dạn, sáng tạo và hiệu quả trong lao động, sản xuất, kinh doanh.

KIỀU NGOAN

Nguồn: Tạp chí VHNT số 591, tháng 12-2024