Sáng 25-9, tại Hà Nội, Viện Phim Việt Nam long trọng tổ chức Chương trình kỷ niệm 45 năm thành lập. Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng trao Bằng khen của Bộ VHTTDL cho ban lãnh đạo Viện Phim Việt Nam

Cùng tham dự buổi lễ có đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ VHTTDL; đại diện các ban, ngành Trung ương, nhà nghiên cứu; các cán bộ lãnh đạo qua các thời kỳ của Viện Phim Việt Nam; cùng toàn thể cán bộ, viên chức, người lao động Viện Phim Việt Nam.

Cách đây 45 năm, ngày 22-9-1979, Hội đồng Chính phủ đã ra Quyết định số 343-CP thành lập Viện Tư liệu phim Việt Nam (nay là Viện Phim Việt Nam) thuộc Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) với chức năng lưu chiểu, lưu trữ phim và bảo quản các tư liệu điện ảnh, nghiên cứu lý luận, công nghệ điện ảnh, khai thác, phổ biến các tư liệu điện ảnh.

Sự kiện này không những đánh dấu bước phát triển quan trọng của công tác lưu trữ hình ảnh động tại Việt Nam mà còn thể hiện sự quan tâm, đánh giá cao của Đảng và Nhà nước đối với giá trị của phim lưu trữ - di sản văn hóa hình ảnh động quốc gia.

Những ngày đầu thành lập, Viện Tư liệu phim Việt Nam gặp muôn vàn gian khó, không có trụ sở làm việc và kho phim cố định; điều kiện bảo quản thô sơ, lạc hậu; chiến tranh biên giới phía Bắc và Tây Nam đang diễn ra khốc liệt, tư liệu điện ảnh do Viện quản lý luôn nằm trong tình thế cấp bách phải sơ tán, di chuyển nhiều nơi, từ ATK Tuyên Quang tới kho H79 Đà Lạt.

Viện trưởng Viện Phim Việt Nam Lê Thị Hà tặng hoa tri ân đội ngũ lãnh đạo các thời kỳ của Viện Phim Việt Nam

Năm 1989, sau 10 năm thành lập (ngày 22-9-1989), Viện Tư liệu phim Việt Nam chính thức có trụ sở riêng tại 115 Ngọc Khánh (nay là 523 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội). Phim tư liệu, vật liệu gốc được quy về một mối, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác bảo quản, lưu trữ điện ảnh trong cả nước.

Năm 1991, Viện Tư liệu phim Việt Nam được đổi tên thành Viện Nghệ thuật và Lưu trữ Điện ảnh Việt Nam. Quy mô hoạt động của Viện được mở rộng, đội ngũ làm công tác nghiên cứu lý luận điện ảnh và sản xuất phim được hình thành, phát triển đến ngày nay.

Năm 2003, Viện Nghệ thuật và Lưu trữ Điện ảnh Việt Nam được đổi tên thành Viện Phim Việt Nam (viết tắt là VFI).

Theo thời gian, Viện đã từng bước khẳng định vị thế là đơn vị có điều kiện kho bảo quản phim tốt nhất trên cả nước và trong khu vực Đông Nam Á. Viện đang lưu giữ và bảo quản hàng triệu mét phim tư liệu, tài liệu quý hiếm của nền điện ảnh Cách mạng Việt Nam. Bộ sưu tập gồm gần 20 nghìn tên phim, tương đương hơn 80 nghìn cuốn phim 16mm và 35mm, hàng chục nghìn băng video các loại được bảo quản trong kho của Viện tại Hà Nội và TP.HCM…

Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, TS Ngô Phương Lan phát biểu tại buổi lễ

Phát biểu tại buổi Lễ, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, TS Ngô Phương Lan chia sẻ, trước đây, khi còn làm công tác quản lý tại Cục Điện ảnh, năm nào Cục Điện ảnh cũng hợp tác với Viện Phim Việt Nam tổ chức triển lãm trong khuôn khổ các kỳ Liên hoan phim Việt Nam, Liên hoan phim quốc tế - Hà Nội. Chúng tôi rất yên tâm khi được hợp tác với đội ngũ những người làm việc tại Viện Phim Việt Nam.

Theo TS Ngô Phương Lan, đến nay đội ngũ cán bộ, viên chức, người lao động Viện Phim Việt Nam đã thực hiện tốt nhiệm vụ mà đội ngũ thế hệ đi trước để lại với 3 nhiệm vụ chính: lưu trữ, nghiên cứu và giới thiệu, khai thác di sản điện ảnh.

“Điện ảnh Việt Nam đã tròn 70 năm với nhiều thành tựu lớn lao, chúng ta không thể phát triển được nếu chúng ta không kế thừa, phát huy những di sản mà chúng ta có. Chúng tôi mong muốn sẽ được phối hợp với Viện Phim Việt Nam để có công trình nghiên cứu đúng với chức năng, nhiệm vụ, thông qua đó cũng giúp cho những người làm nghề, khán giả, bạn bè quốc tế biết nhiều hơn về điện ảnh cách mạng Việt Nam cũng như truyền thống văn hóa đặc sắc của đất nước ta…” – bà Ngô Phương Lan nhấn mạnh.

Chủ tịch Hội đồng Trung ương thẩm định và tuyển chọn kịch bản phim truyện, GS Trần Thanh Hiệp phát biểu tại buổi lễ

Tại buổi lễ, Chủ tịch Hội đồng Trung ương thẩm định và tuyển chọn kịch bản phim truyện, GS Trần Thanh Hiệp nhấn mạnh, Viện Phim Việt Nam có vai trò, vị trí quan trọng trong sự phát triển của nền điện ảnh. Đối với công tác đào tạo, Viện Phim Việt Nam là nơi cung cấp rất nhiều tài liệu quý cho sinh viên trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội. Ở đó có tài liệu lưu trữ, hồ sơ, những bộ phim có giá trị. Đồng thời, tại Nhà văn hóa điện ảnh Ngọc Khánh, sinh viên còn được gặp gỡ những người làm phim, đạo diễn điện ảnh, thông qua đó học hỏi rất nhiều về kinh nghiệm của thế hệ đi trước…

Theo GS Trần Thanh Hiệp, ngoài chức năng, sưu tầm, lưu trữ, bảo quản, Viện Phim còn tập hợp được nhiều trí tuệ, tài năng điện ảnh trong công tác nghiên cứu, những cuốn sách về điện ảnh có giá trị rất lớn, góp phần lan tỏa những giá trị của điện ảnh Việt Nam đến với bạn bè thế giới.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng thay mặt lãnh đạo Bộ gửi đến các lãnh đạo, cán bộ, viên chức và người lao động Viện phim Việt Nam qua các thời kỳ lời chúc mừng tốt đẹp.

Theo Bộ trưởng, trong suốt chặng đường dài 45 năm, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự điều hành của các lãnh đạo Viện qua các thời kỳ, sự nỗ lực cố gắng của cán bộ, viên chức, người lao động, đã gặt hái nhiều thành công tốt đẹp trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ lưu trữ hình ảnh động, bảo tồn di sản điện ảnh, hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học.

“Vào thời điểm chúng ta đứng trước những khó khăn, gay gắt, trước sự thay đổi nhanh chóng, trước sự yêu cầu ngày càng cao của công nghệ 4.0, đặt ra cho ngành Điện ảnh nói chung, Viện Phim Việt Nam nói riêng cần phải đổi mới về cách tiếp cận, nâng cao chất lượng hoạt động” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ

Điểm lại những điểm sáng của toàn ngành, trong đó có Viện Phim Việt Nam, Bộ trưởng cho biết, bước vào đầu nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, cả nước phải đối mặt với đại dịch COVID-19, tất cả các hoạt động văn hóa nghệ thuật, thể thao, du lịch đều đóng băng. Trong bối cảnh đó, ngành Văn hóa phải chuyển hướng hoạt động, giao nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc Bộ, trong đó có Viện Phim Việt Nam đã có những cách làm sáng tạo trong việc đưa những những sản phẩm giàu trí tuệ nhân văn mà các nghệ sĩ điện ảnh đã dầy công sáng tạo, đưa đến công chúng để góp phần giáo dục, khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, tương thân tương ái, giúp đỡ lẫn nhau. Đó là những liều vắc xin tinh thần thông qua điện ảnh. Cùng với cả nước, nhân dân vượt qua đại dịch để phát triển, kiến tạo đất nước.

Điểm sáng thứ hai, cần nhìn nhận điện ảnh là một trong các lĩnh vực của ngành công nghiệp văn hóa, cùng với du lịch là một trong những lĩnh vực được Đảng, Nhà nước ưu tiên đầu tư phát triển. Với yêu cầu cần phải đổi mới trong cách tiếp cận, quảng bá, Viện Phim Việt Nam dưới sự chỉ đạo của lãnh đạo Bộ VHTTDL đã có sự phối hợp chặt chẽ với Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, cùng với các địa phương, địa bàn trọng điểm của điện ảnh Việt Nam, nơi có nhiều lợi thế để quảng bá hình ảnh, đã tổ chức được nhiều chương trình liên kết để phát triển du lịch điện ảnh và thể thao, tạo ra được sức lôi cuốn phát triển điện ảnh gắn với du lịch, quảng bá vẻ đẹp, đất nước con người Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.

Thứ ba, trong quá trình hội nhập sâu, Việt Nam không chỉ thực hiện các cam kết, các điều ước quốc tế đã ký kết trong đó có lĩnh vực văn hóa. Nhìn từ góc độ là thành viên của Liên đoàn các Viện Lưu trữ phim quốc tế, Hiệp hội các Viện lưu trữ nghe nhìn Đông Nam Á- Thái Bình Dương, Viện Phim Việt Nam đã làm tròn trách nhiệm với tư cách là thành viên, khẳng định được vị trí, uy tín trong quan hệ hợp tác quốc tế và giao lưu hình ảnh động, được bạn bè quốc tế ghi nhận, ngưỡng mộ và đánh giá cao.

Thứ tư, Viện Phim Việt Nam đã tập trung nghiên cứu khoa học theo hướng tiếp cận với khoa học ứng dụng, sáng tạo hơn trong việc đảm nhận các đề tài khoa học cấp Bộ, cấp đơn vị. Các nghiên cứu đó đã cung cấp cho lãnh đạo Bộ VHTTDL những luận cứ khoa học để có thể hoạch định những chính sách, phát triển ngành Điện ảnh nước nhà.

Các đại biểu tham dự buổi lễ

Với tất cả những thành tựu đạt được trong 45 năm, kết hợp với bốn điểm sáng trong ngành Điện ảnh nói chung, Viện Phim Việt Nam nói riêng đã dày công xây dựng, vun đắp, có thể thấy, chúng ta đã có bước phát triển nhanh chóng và vượt bậc. “Những thành quả đó đã được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận; được tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý. Thay mặt  lãnh đạo Bộ, Bộ trưởng ghi nhận, biểu dương và chúc mừng quá trình phấn đấu và những thành tích mà Viện Phim Việt Nam đã đạt được trong chặng đường 45 năm qua” - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Nhấn mạnh về nhiệm vụ trong thời gian tới của Viện Phim Việt Nam, Bộ trưởng cho biết, Viện Phim Việt Nam cần phát triển theo hướng tiếp cận với tương lai tươi sáng hơn. Bộ trưởng nhấn mạnh về  thông điệp của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 10 vừa qua, đó là cả dân tộc của chúng ta phải bước vào một kỷ nguyên mới, một kỷ nguyên phát triển của đất nước với nhiều nội hàm, nhiều thành tố được Ban Chấp hành thảo luận và nhất trí thông qua, đang lấy ý kiến của nhân dân để quyết nghị tại Đại hội XIV sắp tới.

Trong quá trình phát triển đó, Đảng ta tiếp tục khẳng định văn hóa giữ vai trò hết sức quan trọng, làm sâu sắc hơn các nội hàm về hệ thống lý luận, đặc biệt nhấn mạnh vai trò, sứ mệnh của văn hóa là sức mạnh nội sinh, sức mạnh mềm, là động lực phát triển bền vững của đất nước.

“Vì thế, ngành Điện ảnh và Viện Phim Việt Nam càng cần cố gắng nhiều hơn. Mong rằng, Viện Phim Việt Nam trên tinh thần gạn đục khơi trong, nhìn nhận những ý kiến gợi mở cho sự phát triển trong chặng đường sắp tới”- Bộ trưởng chia sẻ.

Bộ trưởng đề nghị, sau lễ kỷ niệm, căn cứ chức năng nhiệm vụ được giao, Viện cần tập trung làm tốt hơn vấn đề nâng cao nhận thức, quán triệt sâu sắc các quan điểm, đường lối của Đảng, các chủ trương pháp luật đã được Quốc hội, Nhà nước ban hành, đặc biệt là Luật Điện ảnh.

“Trong quá trình triển khai, phát hiện những điểm nghẽn, những vấn đề thực tiễn đòi hỏi phải tiếp tục hoàn thiện để có những kiến nghị, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét. Viện Phim cần chủ động phối hợp các cơ quan chức năng của Bộ để tháo gỡ những nút thắt trong vấn đề phổ biến phim, nhất là phim Nhà nước đặt hàng để đảm bảo các tác phẩm điện ảnh có giá trị được đưa đến công chúng cả nước. Khắc phục điểm nghẽn này là tạo động lực tốt cho điện ảnh, Viện Phim phát triển tốt hơn”- Bộ trưởng nhấn mạnh.

Về chuyên môn, Bộ trưởng cho rằng, việc bảo quản lưu trữ là nhiệm vụ chính, Viện Phim cần phải đảm bảo an toàn tuyệt đối kho phim nơi lưu trữ các tác phẩm điện ảnh, tư liệu về lịch sử, tư liệu về hình ảnh động. Đây là những di sản tư liệu quý của quốc gia, dân tộc Việt Nam. Không được phép để hư hỏng, thất thoát, mất mát, đặc biệt chú ý phòng chống cháy nổ. Đồng thời kịp thời đề xuất lãnh đạo Bộ, để số hóa nhằm lưu giữ những bộ phim quý, sử dụng lâu dài cho thế hệ mai sau.

Đồng thời, cần tiếp tục nghiên cứu khoa học, nhất là khoa học ứng dụng để tiếp tục cung cấp các luận cứ cho lãnh đạo Bộ hoạch định các chính sách thuộc về điện ảnh trong thời gian tới; tăng cường hơn nữa hợp tác quốc tế, huy động thêm các nguồn lực giúp Viện hoàn thành nhiệm vụ quảng bá hình ảnh đất nước, vị thế Việt Nam ra trường quốc tế.

Bộ trưởng nhấn mạnh, để thực hiện các yêu cầu đó, hơn bao giờ hết, Viện Phim phải xây dựng nội bộ đoàn kết, đội ngũ viên chức có tâm, có tầm, tinh thông nghiệp vụ, yêu mến “ngôi nhà chung”, nỗ lực cống hiến, quản trị tốt đơn vị để thực sự xây dựng Viện Phim vững mạnh. Muốn làm tốt thì phải xây dựng tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh. Trong đó, cần nghiên cứu, quán triệt, thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị để chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ Viện Phim Việt Nam theo đúng yêu cầu đề ra theo hướng chất lượng, hiệu quả.

Bộ trưởng tin tưởng, Viện Phim Việt Nam sẽ tiếp tục có những đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển chung của lĩnh vực VHTTDL của đất nước, của điện ảnh Việt Nam. Đồng thời, Bộ trưởng cũng đề nghị các Cục, Vụ có liên quan thuộc Bộ tăng cường phối hợp, chủ động đề cao trách nhiệm để hợp tác cùng phát triển, vì lợi ích chung của ngàn Điện ảnh Việt Nam. Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng mong các nhà nghiên cứu, người yêu mến điện ảnh tiếp tục đóng góp cho Viện Phim Việt Nam và Bộ VHTTDL để thực hiện trách nhiệm mà Đảng, Nhà nước giao phó.

Phát biểu đáp từ, Viện trưởng Viện Phim Việt Nam Lê Thị Hà nghiêm túc tiếp thu, quán triệt sâu sắc những chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ VHTTDL, đồng thời khẳng định, tập thể Lãnh đạo Viện Phim Việt Nam sẽ tiếp tục kế thừa, chỉ đạo, lãnh đạo để tiếp tục phát huy và đổi mới.

“Viện Phim Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, cùng nhau xây dựng tập thể lớn mạnh, phát triển tầm cao mới trong những năm tiếp theo để luôn xứng đáng với vị thế là một trong những Viện lưu trữ phim hàng đầu khu vực Đông Nam Á, là địa chỉ tin cậy của các đối tác, các nhà nghiên cứu, nghệ sĩ, người làm công tác văn hóa, điện ảnh và hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được Lãnh đạo Bộ VHTTDL giao” – Viện trưởng Lê Thị Hà nhấn mạnh.

Các tết mục văn nghệ chào mừng Kỷ niệm 45 năm thành lập Viện Phim Việt Nam

Nhân dịp này, Viện Phim Việt Nam đã vinh dự đón nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng trao vì những thành tích xuất sắc trong giai đoạn 2019-2024.

NGỌC BÍCH - Ảnh: NAM NGUYỄN