Văn hóa > Du lịch

Nằm ở khu vực Bắc Trung Bộ, cách Hà Nội 150km về phía nam, Thanh Hóa là vùng đất có tiềm năng du lịch tự nhiên, phong phú, đặc sắc. Với vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên thuận lợi, đây được xem là vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi khởi phát của nhiều triều đại phong kiến Việt Nam. Trải qua quá trình lịch sử lâu dài, Thanh Hóa trở thành điểm hội tụ của nhiều tộc người với những sắc màu văn hóa đa dạng. Chính đặc điểm lịch sử, vị trí đã khiến Thanh Hóa còn lưu giữ được nhiều di sản văn hóa vật thể, phi vật thể vô cùng quý giá, là nguồn tài nguyên to lớn để phát triển du lịch.

Du lịch tâm linh (DLTL) là một khái niệm còn mới với người dân và ngành du lịch Việt Nam, tuy nhiên, hoạt động DLTL đã và đang trở thành xu hướng phổ biến và đa dạng, không chỉ gắn với tôn giáo mà ngày càng mở rộng tới các sinh hoạt tinh thần, tín ngưỡng cổ truyền và các yếu tố linh thiêng khác.Phủ Tây Hồ là nơi thờ Tiên Chúa Liễu Hạnh, một trong tứ bất tử của tín ngưỡng Việt Nam. Khách DLTL đến phủ trong những năm gần đây rất đa dạng, nhiều tầng lớp và lứa tuổi khác nhau, nhưng cùng chung mục đích là được trải nghiệm, củng cố đức tin hướng tới những giá trị tốt đẹp: chân, thiện, mỹ, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

Thanh Hóa không chỉ là nơi sinh tụ của người Việt cổ mà còn là vùng đất mang đầy đủ những mốc lịch sử nổi tiếng đánh dấu các giai đoạn phát triển quan trọng của dân tộc. Vùng đất này từ tự nhiên đến văn hóa đều thấm đượm màu sắc lịch sử nên có điều kiện hình thành, bảo lưu được nhiều giá trị văn hóa truyền thống, trong đó lễ hội là một loại hình tiêu biểu. Tuy nhiên, cho đến nay, số lễ hội truyền thống được đưa vào khai thác, phục vụ phát triển du lịch ở xứ Thanh chưa tương xứng với tiềm năng vốn có. Trên cơ sở đặc trưng của lễ hội, bài viết đề xuất hệ tiêu chí làm cơ sở lựa chọn những lễ hội truyền thống tiêu biểu phục vụ phát triển du lịch, kinh tế xã hội địa phương.

Vườn quốc gia U Minh Thượng thuộc huyện U Minh Thượng tỉnh Kiên Giang với diện tích 21.107 ha, trong đó vùng lõi chiếm 8.038 ha, vùng đệm 13.069ha. Vườn quốc gia U Minh Thượng là vườn quốc gia thứ 5 của Việt Nam được công nhận là Vườn Di sản ASEAN. Đây cũng là vườn di sản trên đất than bùn đầu tiên của khu vực. Ngoài ra, nơi đây còn là khu Ramsar (vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế về sinh học và bảo tồn) thứ 8 của Việt Nam và thứ 2.228 của thế giới. Đây là khu rừng với hệ sinh thái rừng nhiệt đới ngập nước thuộc loại hiếm trên thế giới với nhiều loài động thực vật. Bên cạnh đó, nơi đây còn có nhiều khu căn cứ địa cách mạng của hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược. Từ năm 2015 đến nay, vườn quốc gia U Minh Thượng đã tập trung khai thác nguồn lực văn hóa này vào phát triển các sản phẩm du lịch sinh thái nhằm thu hút du khách trong nước và quốc tế đến thăm quan, nghĩ dưỡng.

Đồng Tháp là một trong những tỉnh đón nhận nước từ thượng nguồn sông Mekong đổ về đầu tiên so với các tỉnh khác ở đồng bằng sông Cửu Long. Mùa nước nổi không chỉ là hiện tượng tự nhiên mà còn được xem là một nét văn hóa đặc trưng của vùng sông nước Đồng Tháp. Những năm qua, nguồn tài nguyên thiên nhiên này đã được ngành du lịch của tỉnh khai thác để phát triển du lịch. Việc khai thác hiệu quả giá trị mùa nước nổi góp phần quan trọng tạo nên thương hiệu du lịch của tỉnh, có thể đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mạnh, đóng góp cho tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững du lịch Đồng Tháp trong thời kỳ hội nhập.

Ý nghĩa của du lịch đối với một quốc gia là không thể phủ nhận trong quá khứ, hiện tại và cả tương lai. Để có thể phát huy được những hiệu quả mà ngành mang lại cũng như khắc phục tác động xấu do ngành gây ra, việc đầu tư cho hoạt động nghiên cứu chính sách du lịch (CSDL) là một yêu cầu cần thiết khách quan. Tuy nhiên, thông qua việc tổng hợp và phân tích các tài liệu trong và ngoài nước, bài viết đánh giá rằng thực trạng nghiên cứu chính sách hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu của ngành, hạn chế xét về số lượng lẫn chất lượng, thậm chí cách tiếp cận khái niệm CSDL còn phân mảnh, chưa thống nhất giữa các tác giả. Trên cơ sở phân tích thực trạng, những định hướng nghiên cứu thời gian tới cũng được gởi mở, đặc biệt cho Việt Nam.

Trong những năm qua, Quảng Ninh đã và đang tập trung các nguồn lực để tăng cường phát triển du lịch, đưa ngành đó trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh. Trong quá trình phát triển, du lịch tác động đến xã hội tỉnh theo hai hướng tích cực và tiêu cực. Nhận biết các tác động này để đưa ra các giải pháp, định hướng phù hợp là yêu cầu cấp thiết của nhà hoạch định chính sách tỉnh. Trong bài viết, tác giả đã tiến hành nghiên cứu tại 3 địa bàn phát triển du lịch của tỉnh Quảng Ninh là Yên Tử, Hạ Long và Móng Cái với tổng số 450 phiếu, từ đó làm rõ các tác động xã hội của du lịch tại tỉnh theo cả hai hướng tích cực và tiêu cực.

Ở vùng biển Lại Sơn (Kiên Hải) của tỉnh Kiên Giang, hàng năm vào ngày 15, 16 tháng 10 âm lịch ngư dân khắp nơi tập trung về tổ chức lễ hội nghinh ông với nhiều nét văn hóa đặc sắc. Tập tục thờ cá ông là nét sinh hoạt văn hóa đặc trưng của cư dân miền biển, lễ cúng cá ông ở Lại Sơn tồn tại hơn 100 năm. Đối với người dân đảo Hòn Sơn chủ yếu sống bằng nghề đánh bắt cá nên lễ hội nghinh ông Nam Hải là một trong những lễ hội quan trọng nhất trong năm của huyện Kiên Hải. Khai thác nguồn lực văn hóa lễ hội nghinh ông nhằm góp phần phát triển du lịch đang là hướng đi mang lại hiệu quả của Kiên Giang.

Du lịch cộng đồng đang là xu hướng hấp dẫn khách du lịch, đặc biệt ở khu vực miền núi phía bắc với lợi thế về cảnh quan tự nhiên và bản sắc văn hóa các tộc người. Du lịch cộng đồng không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho cư dân bản địa, mà còn góp phần bảo tồn và phát huy những nét văn hóa tộc người độc đáo. Nghiên cứu các tiềm năng khai thác du lịch cộng đồng người Sán Dìu tỉnh Thái Nguyên trong định hướng phát triển sinh kế cũng như bảo tồn bản sắc văn hóa tộc người là một hướng đi đang được quan tâm.

Điều kiện phát triển kinh tế hiện nay đã tạo điều kiện cho các hoạt động văn hóa phát triển, nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân được nâng cao. Cũng như văn hóa, lễ hội đã và đang được quan tâm tổ chức dưới nhiều cấp độ khác nhau. Từ những lễ hội cổ truyền được quan tâm phục dựng với các yếu tố mới lạ cũng như nhiều lễ hội văn hóa du lịch (VHDL) được tổ chức tại các địa phương đã đặt ra cho công tác quản lý nhiều vấn đề cần giải quyết.