Sáng nay 7-10, tại Khu di sản Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội đã diễn ra lễ khai mạc trưng bày tài liệu lưu trữ với chủ đề “Hà Nội và những Cửa ô”, nhằm giới thiệu lịch sử của các Cửa ô Hà Nội gắn liền với lịch sử của Thăng Long - Hà Nội. Trưng bày do Trung tâm Lưu trữ quốc gia I - Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước (Bộ Nội vụ) phối hợp với Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội và Sở Nội vụ Hà Nội tổ chức.

Đại biểu cắt băng khai mạc Trưng bày

Trưng bày “Hà Nội và những cửa ô” giới thiệu 200 tài liệu, hình ảnh được lưu trữ tại Viện Viễn đông Bác cổ Pháp tại Hà Nội (EFEO), Viện Thông tin Khoa học xã hội và đặc biệt là Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, Trung tâm Lưu trữ lịch sử thành phố Hà Nội. Thông qua các nguồn sử liệu, các hình ảnh, bản đồ, bản vẽ, các tài liệu viết bằng ngôn ngữ Hán Nôm và tiếng Pháp, trưng bày tái hiện lịch sử các cửa ô của Hà Nội.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn phát biểu tại chương trình

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn cho biết, Thăng Long - Hà Nội, mảnh đất rồng bay, là Thủ đô anh hùng. Cách đây 70 năm, sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, Đại đoàn quân tiên phong đã tiến về Thủ đô Hà Nội. Hình ảnh 5 cửa ô đón mừng đoàn quân tiến về đã in đậm trong ký ức người dân Thủ đô và cả nước. Chặng đường vẻ vang của Thăng Long – Hà Nội là quá trình tiếp nối truyền thống của cha ông, tạo nên những dấu ấn lịch sử của Thủ đô anh hùng, thành phố vì hòa bình qua 70 năm xây dựng và phát triển".

Trưng bày "Hà Nội và những cửa ô" giới thiệu những tài liệu, hình ảnh quý về lịch sử hào hùng của Thủ đô. Qua hình ảnh thân thuộc của các cửa ô gắn bó với người dân Hà Nội đã cung cấp một góc nhìn trực quan sinh động nhất về các hoạt động đời sống xã hội xung quanh các cửa ô. Việc trưng bày các hình ảnh tư liệu về tiếp quản Thủ đô, chặng đường phát triển 70 năm qua… cũng là dịp để tầng lớp nhân dân Thủ đô và cả nước, nhất là thế hệ trẻ, hiểu rõ hơn về truyền thống lịch sử hào hùng, nhìn lại chặng đường lịch sử vẻ vang, khơi dậy truyền thống cách mạng để cùng chung tay, góp sức xây dựng Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại.

Hà Nội với 36 phố phường và 5 cửa ô trong những vần thơ, câu hát đã khắc sâu trong tâm thức biết bao thế hệ người Việt. Cửa ô - danh xưng độc đáo, riêng biệt chỉ có ở Hà Nội, được mở ra tại phần tiếp giáp với sông Hồng, có chức năng như một cửa khẩu buôn bán và được canh phòng cẩn mật. Trải qua bao biến thiên thăng trầm của lịch sử, những cửa ô xưa của đất Kinh kỳ đã chìm dần trong ký ức. Câu chuyện về những cửa ô của Hà Nội là một nội dung đầy tính hấp dẫn về chính bản thân nó cũng như gắn liền với lịch sử của mảnh đất nghìn năm văn hiến Thăng Long - Hà Nội.

Các đại biểu tham quan Trưng bày

Trưng bày "Hà Nội và những cửa ô" giới thiệu 3 chủ đề: Cửa ô xưa, Cửa ô chiến thắng và Cửa ô Hà Nội hôm nay. Cửa ô xưa giới thiệu về lịch sử hình thành các cửa ô của Thăng Long - Hà Nội; kiến trúc; vai trò, công năng của các cửa ô Hà Nội; sự biến đổi về tên gọi và số lượng các cửa ô theo từng giai đoạn. Dưới sự tác động của người Pháp trong quá trình quy hoạch Hà Nội vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, các cửa ô Hà Nội đã dần bị phá hủy, cửa ô Quan Chưởng là chứng tích còn lại duy nhất đến ngày nay, lưu dấu về sự tồn tại và hình dáng của các cửa ô của Thăng Long - Hà Nội xưa.

Chủ đề “Cửa ô chiến thắng” kể lại câu chuyện lịch sử về sự kiện các đoàn quân Bộ đội cụ Hồ, các chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô từ các cửa ô xưa tiến về giải phóng Hà Nội vào tháng 10-1954, đặc biệt là Lễ chào cờ chiến thắng tại sân vận động Cột Cờ ngày 10-10-1954, với sự tham gia của các đơn vị Quân đội nhân dân tham gia tiếp quản thành phố. Công chúng sẽ được xem những tài liệu, hình ảnh về những ngày giải phóng của quân dân Thủ đô trên các ngành: Nội chính, trước bạ, canh nông, giao thông, bưu điện, thuế…

Chủ đề “cửa ô Hà Nội hôm nay” làm nổi bật sự thay đổi diện mạo của Hà Nội sau những thay đổi địa giới hành chính; những định hướng quy hoạch Thủ đô của Đảng và Nhà nước đã giúp Hà Nội phát triển trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa; được UNESCO trao tặng danh hiệu “Thành phố vì hòa bình” (1999) và là thành viên của Mạng lưới thành phố sáng tạo (2019).

Một số hình ảnh các cửa ô xưa trưng bày tại triển lãm

Trưng bày “Hà Nội và những cửa ô” kéo dài đến hết ngày 30-10.

Tin, ảnh: NGÔ HUYỀN