Sự chủ động, nỗ lực của cơ sở tới cấp huyện trong công tác quản lý, nâng cao hiệu quả sử dụng của các thiết chế văn hóa, thể thao (VHTT) được xem là chìa khóa trong việc làm phong phú đời sống văn hóa, tinh thần cho nhân dân trên địa bàn huyện Ninh Giang trong những năm gần đây.

Người dân Ninh Giang tập luyện bóng chuyền hơi tại Nhà văn hóa thôn

Trong những năm qua, công tác quản lý và sử dụng thiết chế VHTT luôn được các cấp ủy, chính quyền huyện Ninh Giang quan tâm. Thực hiện các Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXV, nhiệm kỳ 2020 - 2025, đặc biệt là Đề án 03-ĐA/HU về “Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng các thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn huyện Ninh Giang, giai đoạn 2021 - 2025”, UBND huyện đã ban hành Kế hoạch số 99/KH-UBND về triển khai thực hiện Đề án, đồng thời chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành, đơn vị tham mưu, ban hành các văn bản liên quan đến thực hiện nội dung, nhiệm vụ của Đề án như: Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (TDĐKXDĐSVH) trên địa bàn huyện, giai đoạn 2022 - 2025; Kế hoạch thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH hằng năm; công tác xây dựng Gia đình văn hóa, Làng văn hóa, Khu dân cư văn hóa; xây dựng và thực hiện Quy ước thôn, khu phố trên địa bàn huyện; các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo trong lĩnh vực quản lý di sản văn hóa, lễ hội, phát triển du lịch… Cùng với đó là công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt Đề án được quan tâm triển khai thực hiện thường xuyên với nhiều hình thức đa dạng, thiết thực trên các phương tiện thông tin đại chúng từ huyện đến cơ sở, qua hội nghị, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, TDTT, qua các nền tảng mạng xã hội... góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong trong việc tham gia vào các hoạt động VHTT; việc đầu tư xây dựng, quản lý và sử dụng các thiết chế VHTT ở địa phương, góp phần thực hiện hiệu quả phong trào “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” gắn với phong trào TDĐKXDĐSVH và cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng Nông thôn mới, Đô thị văn minh”… Đến nay, hệ thống các thiết chế VHTT từ huyện đến cơ sở được đầu tư xây dựng cơ bản đồng bộ, đáp ứng tốt yêu cầu tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao. 

Ông Nguyễn Thành Vạn, Phó Chủ tịch UBND huyện Ninh Giang cho biết: Để nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng các thiết chế VHTT cơ sở cần có sự tập trung cao trong lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp. Làm tốt công tác tuyên truyền để người dân tích cực, tự nguyện tham gia, hưởng ứng. Có cơ chế hỗ trợ kinh phí hợp lý từ ngân sách nhà nước nhằm khuyến khích, huy động tối đa nguồn lực trong nhân dân. Quá trình triển khai cần thực hiện dân chủ, công khai, minh bạch; kịp thời biểu dương tổ chức, cá nhân, gia đình có nhiều đóng góp.

Trong những năm gần đây, huyện Ninh Giang đã quy hoạch được quỹ đất để xây dựng Nhà văn hóa trung tâm, Trung tâm VHTT, Sân vận động, Thư viện, Nhà truyền thống, Khu vui chơi giải trí với diện tích 29.850 m²; 100% số xã, thị trấn đã quy hoạch được quỹ đất để xây dựng Nhà văn hoá, sân vận động trung tâm, ao bơi cấp xã; Nhà văn hóa, sân thể thao, ao bơi ở các thôn, khu dân cư đảm bảo diện tích theo quy định. Toàn huyện hiện có 19/20 xã, thị trấn có sân vận động, diện tích từ 5.000 m² đến 17.000 m² đáp ứng được yêu cầu tổ chức các sự kiện VHTT, đảm bảo phục vụ hoạt động luyện tập, giao lưu và thi đấu thể thao cho nhân dân trong và ngoài xã; có 7 xã có bể bơi, ao bơi, (trong đó có 2 doanh nghiệp tư nhân xây dựng bể bơi: xã Kiến Quốc, xã Đồng Tâm). Cùng với đó là 104 Nhà văn hóa của 96 thôn, khu dân cư, diện tích xây dựng từ 78 m² đến 400 m², 86% Nhà văn hóa thôn, khu dân cư đạt chuẩn theo quy định của Bộ VHTTDL; 104 sân thể thao cấp thôn và tại các cơ sở trường học, diện tích từ 900 m² đến 5.000 m²; một số thôn còn tận dụng các diện tích sân cơ quan, sân đình..., nhằm đáp ứng nhu cầu tập luyện thể dục, thể thao, vui chơi giải trí của người dân trên địa bàn; 80% sân thể thao thôn, khu dân cư đạt chuẩn theo quy định của Bộ VHTTDL; 12 thôn có ao bơi hợp vệ sinh; 95/96 thôn, khu dân cư có tủ sách đặt tại Nhà văn hoá đáp ứng được nhu cầu nghiên cứu, đọc và làm theo sách, báo… cho cán bộ, nhân dân trong xã.

Với phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm”, việc xây dựng các thiết chế VHTT trên địa bàn huyện đã được tích cực triển khai và mang lại hiệu quả thiết thực. Các xã, thị trấn đã đầu tư đầy đủ trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động văn hóa văn nghệ, TDTT; đồng thời duy trì tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ, TDTT sôi nổi, thiết thực trên địa bàn, đáp ứng nhu cầu và nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân. Ông Nguyễn Duy Dương, Trưởng phòng VHTT huyện Ninh Giang cho biết: Sau 4 năm triển khai thực hiện Đề án, toàn huyện có 41 Nhà văn hóa, sân thể thao, nhà đa năng, nhà tập luyện TDTT cấp xã, cấp thôn và các trường học được xây dựng mới; 22 di tích được tu bổ, tôn tạo, chống xuống cấp với số tiền hàng trăm tỷ đồng. Cùng với đó là 4 CLB, đội văn nghệ; 5 CLB thể thao cấp huyện; 25 CLB, đội văn nghệ; 32 CLB thể thao cấp xã thôn được thành lập. Đã có 11 hội diễn, liên hoan văn nghệ; 47 giải thi đấu thể thao cấp huyện và trung bình 250 hoạt động (120 hoạt động văn nghệ; 130 hoạt động thể thao) cấp xã, thôn được tổ chức hàng năm. Đến nay, tỷ lệ người luyện tập TDTT thường xuyên toàn huyện ước đạt 35,5%; Số Gia đình thể thao ước đạt 24,5%. Số câu lạc bộ, nhóm tập luyện TDTT thường xuyên là 240, tăng 7 câu lạc bộ, điểm nhóm so với năm 2023. Năm 2024, số gia đình đạt danh hiệu văn hóa đạt 93,5% (tăng 0,76% so với năm 2023); tỷ lệ làng, khu dân cư đạt danh hiệu văn hóa đạt 93,75%; tỷ lệ cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt danh hiệu văn hóa đạt trên 92%.

Việc xây dựng và sử dụng có hiệu quả hệ thống thiết chế VHTT ở cơ sở được triển khai đồng bộ cùng với công tác quản lý, khai thác hiệu quả hoạt động các thiết chế văn hóa, thể thao không chỉ góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân ở khu vực nông thôn. Trong thời gian tới, huyện Ninh Giang tiếp tục chỉ đạo xây mới, cải tạo, nâng cấp các công trình VHTT, phấn đấu 100% xã, thị trấn có Nhà văn hóa (hội trường), sân vận động đạt chuẩn (theo quy định của Bộ VHTTDL); 100% thôn, khu dân cư có nhà văn hóa đạt chuẩn (theo quy định của Bộ VHTTDL); 80% số thôn, khu dân cư có sân thể thao đạt chuẩn (theo quy định của Bộ VHTTDL); Nhà văn hóa, khu thể thao thôn, khu phố: Tổ chức hoạt động thu hút 75 - 80% tổng số dân trên địa bàn đến sinh hoạt, hội họp. Mỗi thôn, khu dân cư thành lập được 1 câu lạc bộ thể thao, 1 đội văn nghệ duy trì hoạt động có hiệu quả…

Để thực hiện mục tiêu này, ngoài nguồn kinh phí hỗ trợ của Nhà nước, các cơ sở cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, huy động nguồn lực trong nhân dân, sự hỗ trợ, ủng hộ của các tổ chức, doanh nghiệp. Tăng cường quản lý khai thác và phát huy hiệu quả các thiết chế VHTT. Việc đầu tư xây dựng, tu sửa các thiết chế VHTT phải bảo đảm hợp lý, phát huy tối đa chức năng của các thiết chế và nhu cầu, nguyện vọng của người dân, phù hợp với đặc điểm kinh tế, xã hội của từng địa phương. Đồng thời, có chính sách thích hợp về đào tạo và sử dụng đội ngũ cán bộ làm công tác VHTT. Đa dạng và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các thiết chế văn hóa như: hoạt động tuyên truyền, cổ động; hoạt động giáo dục; hoạt động văn nghệ quần chúng; hoạt động của các hiệp hội, CLB; hoạt động vui chơi, giải trí; hoạt động bảo tồn, lưu giữ các di sản, giá trị văn hóa...

 Bài và ảnh: PHƯƠNG THANH

Nguồn: Tạp chí VHNT số 600, tháng 3-2025