Khi những ngày cuối Đông về, biển Nam Ô – một góc nhỏ xinh đẹp thuộc phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng – lại khoác lên mình vẻ đẹp khác lạ. Trên những ghềnh đá chồng chéo và tảng đá lớn nhỏ ven biển, từng mảng rong biển xanh đen lấp lánh trong ánh nắng nhạt mùa đông, gọi là "rong mứt biển". Thứ đặc sản kỳ lạ này dường như được "con sóng biển" mang đến, hòa quyện với khí trời se lạnh và dòng nước ngọt từ cửa sông Cu Đê đổ ra, tạo nên một món quà tuyệt vời của thiên nhiên.
Từ xa xưa, rong mứt đã là món ăn quen thuộc của người dân miền Trung, đặc biệt trong bữa cơm giản dị của ngư dân làng biển. Nhưng ít ai biết rằng, dưới triều Nguyễn, rong mứt từng được lựa chọn làm món tiến vua, sánh vai cùng gỏi cá và nước mắm Nam Ô nổi tiếng.
Rong mứt tươi có màu xanh đen đặc trưng, sau khi phơi khô sẽ chuyển thành màu nâu đen. Đây là nguyên liệu lý tưởng cho nhiều món ăn, từ nấu canh với thịt, cá, đến kết hợp với tôm tươi, cá khoai – tất cả đều mang lại hương vị thanh mát, bổ dưỡng. Người xưa còn quan niệm rằng, rong mứt là sự kết tinh của trời, biển và đá gành nên rất quý và hiếm.
Canh rong mứt rất dễ nấu và phù hợp với nhiều nguyên liệu khác nhau như nấm, tôm, cua, cá, thịt, hay đậu phụ non. Rong mứt thường mọc ở vùng biển sạch nên việc sơ chế khá đơn giản. Chỉ cần giũ nhẹ nắm rong mứt để các con ốc nhỏ bám trên cành rơi ra, sau đó rửa lại vài lần là có thể chế biến.
Nếu nấu với tôm, bạn có thể dùng tôm bạc lột vỏ hoặc tôm đất băm nhuyễn. Những ai hạn chế ăn dầu mỡ thì không cần xào tôm qua dầu ăn, chỉ cần ướp gia vị, đợi nước sôi thả tôm vào trước, sau đó cho rong mứt vào. Rong mứt rất nhanh chín, khi nước sôi lăn tăn trở lại là có thể nhấc xuống, nêm hành, ngò, tiêu, rồi múc ra tô.
Canh rong mứt mang hương vị thanh mát, đậm chất biển. Chỉ cần húp một muỗng canh rong mứt, thực khách sẽ ngay lập tức cảm nhận được vị ngọt tự nhiên, mặn mòi của biển khơi. Vào những ngày Hè oi bức hay tiết trời se lạnh cuối Đông, một tô canh rong mứt nóng hổi là lựa chọn tuyệt vời để giải nhiệt và bồi bổ sức khỏe.
Mùa rong mứt Nam Ô cũng trùng với mùa cá khoai – loài cá thân mềm, sống gần bờ và thường được đánh bắt vào những tháng giáp Tết. Cá khoai trắng ngần, thịt mềm và ngọt; xương mịn, đặc biệt lành tính và dễ ăn, là nguyên liệu hoàn hảo để kết hợp với rong mứt.
Để nấu món canh này, trước tiên cần làm sạch cá khoai, ướp với nước mắm, tiêu, ớt và bột ngọt để ngấm gia vị. Phần rong mứt cũng phải được rửa kỹ nhiều lần, loại bỏ hết tạp chất và cát bụi. Khi nồi nước sôi, thêm vài quả ớt xanh giã dập, cho cá khoai vào đợi nước sôi lại rồi thả rong mứt vào, nêm nếm vừa ăn. Một chút hành lá hoặc lá cải thái mỏng sẽ làm món canh thêm đậm đà hương vị.
TIÊN SA
Nguồn: Tạp chí VHNT số 591, tháng 12-2024