Chiều ngày 16-11, Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ VI năm 2025 đã chính thức mở màn tại TP.HCM với phần dự thi của những vở kịch thể nghiệm đặc sắc, phản ánh sự đa dạng trong ngôn ngữ nghệ thuật và cách tân trong hình thức dàn dựng của các sân khấu xã hội hóa.

Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ VI năm 2025 do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam chủ trì, phối hợp cùng UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức, diễn ra từ 15 đến 30-11 tại bốn địa phương: Hà Nội, Ninh Bình, TP.HCM và Hải Phòng. Liên hoan quy tụ gần 1.000 nghệ sĩ, với 28 vở diễn đến từ các đơn vị trong nước gồm TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng, Ninh Bình và các đoàn nước ngoài tới từ  Philippines, Mông Cổ, Ba Lan, Uzebekistan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản... Các vở diễn tham gia Liên hoan thuộc nhiều loại hình, từ kịch nói, kịch câm, kịch hình thể, nhạc kịch, chèo, múa rối, xiếc, cải lương... mang tinh thần thử nghiệm, tập trung vào tìm tòi những phương pháp biểu hiện mới lạ, sáng tạo, độc đáo trong thủ pháp biên kịch, hoặc ngôn ngữ biểu diễn, thủ pháp dàn dựng…; sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, những góc tiếp cận táo bạo về ngôn ngữ sân khấu.

Cảnh trong vở "Hồn thơ Ngọc" của Nhà hát Thể nghiệm Thế giới Trẻ

Ban Giám khảo gồm: nhà biên kịch - TS Nguyễn Đăng Chương; đạo diễn - NSƯT Trần Thắng Vinh; đạo diễn Lulu Marie Aurelia Obermayer (quốc tịch Đức); đạo diễn Tsuyoshi Sugiyama (Nhật) và chuyên gia đánh giá, thẩm định sân khấu Doina Cezarina Lupu (Romania). Nội dung các vở được dịch ra tiếng Anh chạy phụ đề để tiện theo dõi. Ngoài ra, còn có MC dẫn chương trình bằng tiếng Anh. Không chỉ trình diễn, Liên hoan còn có các hội thảo chuyên đề về nghệ thuật thử nghiệm, chương trình giao lưu, tạo cơ hội cho nghệ sĩ Việt Nam và quốc tế chia sẻ phương pháp sáng tạo, thảo luận xu hướng mới của sân khấu thế giới. Thông qua tinh thần thử nghiệm, các nghệ sĩ có thể tìm ra những ngã rẽ mới cho ngôn ngữ biểu đạt, tạo nên những vở diễn có chiều sâu tư tưởng, tính nghệ thuật cao, đồng thời kết nối hiệu quả hơn với khán giả đương đại...

Để tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị dự thi, Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ VI năm 2025 được chia làm hai giai đoạn, trong đó giai đoạn 1 từ 15 đến 19-11 diễn ra tại 3 địa điểm: TP.HCM, Hải Phòng và Hà Nội. Trong các buổi biểu diễn dự thi, Ban Giám khảo đến địa điểm diễn của mỗi đơn vị nghệ thuật, cùng xem vở diễn với khán giả, góp phần lan tỏa tinh thần mới của sân khấu đến với cộng đồng sáng tạo và công chúng yêu nghệ thuật tại các thành phố.

“Quyết định tổ chức liên hoan tại TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng và Ninh Bình thực sự làm nức lòng người làm nghề, thể hiện sự thấu hiểu và chia sẻ của ban tổ chức đối với các sân khấu tư nhân, nhất là ở khu vực phía Nam” - NSƯT Nguyên Đạt của Sân khấu Sen Việt chia sẻ.

Chọn TP.HCM là nơi mở màn cho Liên hoan, còn là “kỳ vọng sự đồng hành của khán giả TP.HCM sẽ tiếp thêm năng lượng cho các nghệ sĩ trong chuỗi các buổi diễn này. Chính sự ủng hộ của công chúng góp phần nuôi dưỡng dòng chảy thử nghiệm, để sân khấu Việt tự tin hội nhập với quốc tế”- NSND Giang Mạnh Hà, Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam chia sẻ trong cuộc gặp với báo chí sáng ngày 16-11.

Cụ thể, từ chiều ngày 16 đến tối 17-11, tại TP.HCM liên tục giới thiệu các vở diễn thử nghiệm: Ảo quan (Nhà hát Sân khấu nhỏ 5B) mang màu sắc siêu thực, nơi hình ảnh và âm thanh dẫn dắt tâm lý nhân vật, tiêu biểu cho xu hướng sân khấu tâm lý - biểu tượng; Hồn thơ ngọc (Nhà hát Thể nghiệm Thế giới Trẻ, Trường Đại học Sân khấu- Điện ảnh TP.HCM) là loại hình nghệ thuật cải lương kết hợp điện ảnh và âm nhạc đương đại; Cơn hồng thủy (Chi hội Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM, Hội Sân khấu TP.HCM) mang hơi thở xã hội hiện đại, đặt con người giữa biến động của niềm tin và lý tưởng; Sơn hà (Sân khấu Sen Việt) - bi kịch về lòng trung nghĩa và vận mệnh dân tộc của nhân vật Thái hậu Dương Vân Nga, dàn dựng theo thi pháp sử thi - độc thoại; Nguyệt hạ (Sân khấu kịch Hồng Vân) khai thác chất liệu huyền thoại và kịch tâm lý, tạo nên không gian mộng - thực giàu xúc cảm... Ngày 18 và 19-11, Ban Giám khảo di chuyển ra Hải Phòng và Hà Nội để chấm thi các vở: Giấc mơ chú ếch xanh (Nhà hát Sân khấu Truyền thống Hải Phòng), Câu chuyện tình yêu (Nhà hát Chèo Quân đội) và Đào liễu (Nhà hát Chèo Hà Nội).

Cảnh trong vở "Nguyệt hạ" của Sân khấu kịch Hồng Vân

Giai đoạn 2, từ ngày 20 đến 30-11, Liên hoan diễn ra tại Nhà hát Phạm Thị Trân và Trung tâm Hội nghị tỉnh Ninh Bình. Liên hoan tại Ninh Bình mở đầu bằng Lễ diễu hành đường phố và Lễ khai mạc lúc 20 giờ ngày 20-11, sau đó liên tiếp trình diễn 20 tác phẩm thử nghiệm đến từ Việt Nam và quốc tế. Một số vở diễn gồm: Các cụ gánh còng lưng (Nhà hát Nghệ thuật Truyền thống Ninh Bình); Sita: Tái hiện Sử thi Ramayana (Hiệp hội Nghệ thuật Tích hợp Philippines); Vũ trụ (Nhà hát Nghiên cứu Sáng tạo Sân khấu Mông Cổ); Mối tình thi vị (Nhà hát Nghệ thuật Tiến hóa Bóng tối, Ba Lan); Nghêu Sò Ốc Hến (Liên đoàn Xiếc Việt Nam); Tỳ bà ký (Đoàn Việt Kịch TP Thụy An, Trung Quốc); Hòa bình (Nhà hát Uzume, Nhật Bản); Người đi dép cao su (Nhà hát Kịch Việt Nam); Antigon (Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội); Đêm trăng đầm Hạ (Nhà hát Kịch Hà Nội); Đêm cuối (Hội Sân khấu Hà Nội); Mê Đê (Nhà hát Sân khấu truyền thống quốc gia Việt Nam), Tấm - Cám (Nhà hát Múa rối Thăng Long), Ngày mai trời lại sáng (Sân khấu Lực Team)…

Bên cạnh đó, Liên hoan tại Ninh Bình còn mở ra hành trình khám phá văn hóa địa phương, từ danh thắng, đền đài cổ kính đến các giá trị tâm linh, lễ hội và ẩm thực, giúp nghệ sĩ quốc tế hiểu hơn về bản sắc văn hóa Việt Nam. Lễ bế mạc Liên hoan sẽ diễn ra vào ngày 30-11 tại Nhà hát Phạm Thị Trân, Ninh Bình.

XUÂN HƯỚNG