Trải qua gần 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Hải quân nhân dân Việt Nam luôn là lực lượng nòng cốt quản lý, bảo vệ biển, đảo của Tổ quốc. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, được nhân dân đùm bọc, các đơn vị trong toàn quân giúp đỡ, bộ đội Hải quân đã không ngừng phát triển, lớn mạnh, xây đắp nền truyền thống “Chiến đấu anh dũng, mưu trí sáng tạo, làm chủ vùng biển, quyết chiến quyết thắng”. Phát huy truyền thống vẻ vang ấy, trong công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, Hải quân nhân dân Việt Nam đã tập trung nâng cao sức mạnh tổng hợp và sức mạnh chiến đấu, tích cực, chủ động triển khai đồng bộ, toàn diện các mặt công tác, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên biển.

Suốt quá trình phát triển, Hải quân nhân dân Việt Nam đã lập nên những chiến công xuất sắc, có những chiến công đã trở thành huyền thoại, góp phần tô thắm thêm trang sử hào hùng của dân tộc. Trước yêu cầu cấp thiết của nhiệm vụ bảo vệ biển, đảo của Tổ quốc, ngày 7-5-1955, Bộ Quốc phòng ra Nghị định số 284/NĐ-BQP thành lập Cục Phòng thủ bờ biển - tiền thân của Hải quân nhân dân Việt Nam ngày nay. Sau gần 10 năm xây dựng, tháng 8-1964, bộ đội Hải quân đã ra quân đánh thắng trận đầu và liên tục lập nhiều chiến công vang dội. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ vĩ đại của dân tộc, bộ đội Hải quân đã chiến đấu hàng trăm trận; phá tan âm mưu phong tỏa đường biển của địch; mở đường Hồ Chí Minh trên biển, chi viện đắc lực cho chiến trường miền Nam; kịp thời tiến công giải phóng và làm chủ quần đảo Trường Sa… góp phần quan trọng cùng quân và dân ta giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Trong những năm gần đây, thực hiện chủ trương xây dựng Quân chủng Hải quân theo Nghị quyết Đại hội XI và XII của Đảng, quân chủng đã đẩy mạnh kiện toàn tổ chức, hình thành 5 vùng hải quân, đầu tư mua sắm, trang bị nhiều loại vũ khí, khí tài, thiết bị kỹ thuật thế hệ mới, hiện đại, tạo bước đột phá, nâng cao khả năng và sức mạnh chiến đấu, sẵn sàng bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc trong mọi tình huống. Quân chủng đã tham mưu với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng giải quyết các tình huống trên biển; quản lý, kiểm soát, bảo vệ vùng biển và làm chủ vũ khí trang bị hiện đại; thực hiện công tác đối ngoại quốc phòng, tìm kiếm cứu nạn trên biển… Đặc biệt, các đơn vị trong toàn quân chủng đã tăng cường huấn luyện chiến đấu, bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, có trọng tâm, trọng điểm, sát nhiệm vụ, đối tượng tác chiến, môi trường hoạt động, tổ chức biên chế, vũ khí, trang bị hiện có; lấy chiến trường làm thao trường, lấy nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo làm mục tiêu huấn luyện; chú trọng huấn luyện làm chủ vũ khí, trang bị thế hệ mới, hiện đại. Đến nay, 100% cán bộ huấn luyện được theo phân cấp, trong đó trên 70% cán bộ huấn luyện khá, giỏi; trên 48% cán bộ, chiến sĩ đã làm chủ vũ khí, trang bị ở mức toàn bộ, đáp ứng yêu cầu sẵn sàng chiến đấu. Năm 2017 và 2018, quân chủng đã tổ chức bắn tên lửa, pháo bờ biển quy mô lớn với nhiều lực lượng tham gia (tàu hộ vệ tên lửa, tàu ngầm, tên lửa bờ, pháo bờ biển) đạt kết quả tốt, được Bộ Quốc phòng đánh giá cao (1). Hằng năm, Đảng bộ Quân chủng có trên 90% tổ chức đảng và trên 83% cán bộ, đảng viên hoàn thành tốt và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ (2).

Để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, các cơ quan đơn vị cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, nêu gương, phát huy truyền thống anh hùng, khơi dậy tinh thần quyết chiến, quyết thắng; đặc biệt coi trọng giữ vững và tăng cường bản chất cách mạng cho cán bộ, chiế n sĩ, nắm vững quan điểm, tư duy của Đảng ta về bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, luôn trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc, chế độ xã hội chủ nghĩa, gắn bó máu thịt với nhân dân; dù khó khăn gian khổ đến đâu cũng quyết tâm chiến đấu, bảo vệ Đảng, bảo vệ Tổ quốc và nhân dân, vì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Để thực hiện được điều đó, cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục chính trị, tư tưởng, chú trọng giáo dục đạo đức, lịch sử, văn hóa, pháp luật... cho cán bộ, chiến sĩ toàn quân chủng. Thường xuyên coi trọng xây dựng đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, tạo sự thống nhất cao về ý chí và hành động, xây dựng trận địa chính trị, tư tưởng vững chắc trong toàn quân chủng, tạo nền tảng xây dựng vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu, đáp ứng yêu cầu bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới.

Tập trung xây dựng, phát triển lực lượng hải quân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” gắn với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân trên biển vững mạnh, phù hợp với thế trận phòng thủ chung của cả nước. Đây là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu nhằm chuẩn bị tốt lực lượng và thế trận, sẵn sàng chuyển thành thế trận chiến tranh nhân dân khi có chiến tranh hoặc xung đột xảy ra. Để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ này, các đơn vị trong toàn quân chủng cần quán triệt sâu sắc và bám sát đường lối, chiến lược quân sự, quốc phòng của Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 8, Khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Nghị quyết Trung ương 8, Khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện theo tinh thần Nghị quyết 765 của Quân ủy Trung ương và Nghị quyết 1050 của Đảng ủy Quân chủng Hải quân về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013-2020 và những năm tiếp theo. Đặc biệt, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tiếp tục giáo dục cho bộ đội, biết kế thừa và nắm vững những bài học kinh nghiệm truyền thống về tinh thần đoàn kết, về nghệ thuật tác chiến; xây dựng niềm tin, tình yêu quê hương, đất nước, yêu biển, đảo; tận trung với nước, tận hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh bảo vệ vững chắc chủ quyền và lợi ích quốc gia trên các vùng biển, đảo và thềm lục địa của Tổ quốc. Từ đó, các cơ quan, đơn vị phải luôn đề cao ý thức cảnh giác sẵn sàng chiến đấu, không để bị động, bất ngờ; xây dựng ý chí quyết tâm chiến đấu cao cho bộ đội, địch đến là biết, địch vào là đánh, đã đánh là thắng; nắm chắc địch về mọi mặt, chuẩn bị chu đáo phương án tác chiến và các mặt bảo đảm, xây dựng cách đánh phù hợp, huấn luyện, luyện tập thuần thục phương án; sử dụng lực lượng và lựa chọn khu vực tác chiến hợp lý, hiệp đồng chặt chẽ, chỉ huy kiên quyết, hành động bí mật, đánh đúng thời cơ, vận dụng linh hoạt các thủ đoạn tác chiến đạt hiệu suất cao... Bên cạnh việc tăng cường huấn luyện, cần kết hợp chặt chẽ với xây dựng chính quy và rèn luyện kỷ luật, tạo chuyển biến vững chắc về ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội bảo đảm xây dựng các đơn vị thành một khối thống nhất, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống, mọi điều kiện.

Trước những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình trên biển, bộ đội Hải quân cần dự báo sớm mọi động thái của các thế lực thù địch, từ đó chủ động chuẩn bị chu đáo về mọi mặt kể cả về tổ chức lực lượng, thế trận đến hiệp đồng bảo đảm hậu cần, kỹ thuật, nâng cao cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Khi có tình huống xảy ra, Quân chủng Hải quân cần kịp thời tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về phương châm, đối sách, cách thức, biện pháp xử lý, đồng thời tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy các lực lượng kiên quyết, kiên trì, khôn khéo bảo vệ vững chắc chủ quyền, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên biển.

Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị trong quân chủng cần tăng cường nghiên cứu phát triển khoa học quân sự, đáp ứng yêu cầu bảo vệ chủ quyền biển đảo trong điều kiện khoa học công nghệ hiện đại. Một mặt, cần tiếp tục nghiên cứu, tổng kết các bài học đánh giặc trên sông, biển của dân tộc, các chiến dịch, trận chiến và hoạt động tác chiến của quân chủng trong chiến tranh giải phóng cũng như trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo, từ đó phát triển, hoàn thiện lý luận về cách đánh của các lực lượng và nghệ thuật tác chiến của Hải quân sao cho phù hợp với chiến tranh công nghệ cao. Mặt khác, cần đẩy mạnh nghiên cứu làm chủ khoa học kỹ thuật, công nghệ hiện đại, trọng tâm là nghiên cứu làm chủ vũ khí trang bị mới hiện đại đi đôi với bảo quản, bảo dưỡng, hiện đại hóa trang bị cũ, nâng cao khả năng tự chủ trong bảo đảm kỹ thuật quân sự. Tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, tiếp nhận vũ khí trang bị hiện đại, đào tạo chuyên môn, chia sẻ kinh nghiệm để nâng cao trình độ kỹ chiến thuật, đáp ứng yêu cầu sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Đồng thời, các cơ quan, đơn vị cần chủ động nâng cao khả năng, nghiên cứu đổi mới phương thức bảo đảm hậu cần, để các lực lượng có thể rút ngắn thời gian làm công tác chuẩn bị, nhanh chóng chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu, trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào.

Trước những khó khăn, thách thức trong điều kiện mới, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc đang đặt ra những yêu cầu cao hơn, toàn diện hơn. Để xứng đáng với các thế hệ cha anh, hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, mỗi cán bộ, chiến sĩ Hải quân hôm nay, cần khắc ghi lời Bác Hồ dạy: “Hải quân ta phải học tập kinh nghiệm chiến đấu hiện đại, nhưng không được quên những truyền thống đánh giặc xưa kia của tổ tiên…” (3), luôn trân trọng, gìn giữ và phát huy truyền thống anh hùng, chủ động, tích cực góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, sẵn sàng chiến đấu, làm chủ thế trận trên biển, xứng đáng là lực lượng nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc trong mọi tình huống.

_______________

1. Phạm Hoài Nam, Quân chủng Hải quân nâng cao chất lượng huấn luyện, đáp ứng yêu cầu bảo vệ biển, đảo trong tình hình mới, 2019, tapchiqptd.vn.

2. Phạm Văn Vững, Xây dựng Đảng bộ Quân chủng Hải quân vững mạnh theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 2019, tapchiqptd.vn.

 3. Lịch sử Hải quân nhân dân Việt Nam 1955 - 2015, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2015, tr.67.

Tác giả: Nguyễn Hữu Cần

Nguồn: Tạp chí VHNT số 429, tháng 3-2020