Buổi đầu lập đoàn ca nhạc tỉnh Phú Yên (Kỷ niệm 35 năm tái lập tỉnh Phú Yên 1989

Vào một ngày tháng 8 năm 1989, sau khi họp ở tỉnh về, Giám đốc Đài Tiếng nói nhân dân Phú Yên Nguyễn Hùng Thi gặp anh chị em các phòng ban cơ quan thông báo, từ nay tỉnh giao Đài ta có thêm nhiệm vụ mới là lập đoàn hát kịp tham dự Liên hoan sân khấu ca múa nhạc nhẹ chuyên nghiệp toàn quốc lần thứ I vào tháng 12 này. Mọi người như không tin vào tai mình, hỏi lại. Giám đốc Hùng Thi sôi nổi trình bày quyết định của UBND tỉnh về Thông báo của Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) triển khai trên khắp cả nước nội dung vừa nêu.

Tờ rơi giới thiệu lực lượng chủ công của đoàn tham dự Liên hoan Ca nhạc nhẹ chuyên nghiệp toàn quốc lần I-1989

Đầu tháng trước (1/7) việc tái lập tỉnh Phú Yên chính thức có hiệu lực. Tuy vậy, một số sở, ban, ngành tách chia chưa hoàn thành kịp, phải một thời gian sau mới đi vào hoạt động với đầy đủ chức năng, trong đó có Sở Văn hóa - Thông tin. Song trước thông báo gấp gáp của Bộ, lãnh đạo tỉnh quyết tâm địa phương mình phải có đoàn ca nhạc tham dự liên hoan ngay lần đầu tiên này. Ở Phú Yên vừa tái lập, trong Nam ngoài Bắc nhiều nơi chưa biết Phú Yên ở đâu trên bản đồ đất nước nên muốn tranh thủ dịp này đưa tên Phú Yên lên sân khấu liên hoan toàn quốc cho bạn bè các nơi biết tới. Quả vậy, chúng tôi có lần vào Tây Nam Bộ khi nói ở Phú Yên, bà con trong ấy hỏi Phú Yên có gần tỉnh Phú Thọ không?! Thậm chí lúc người viết ra học khóa I Biên tập viên Trường viết văn Nguyễn Du-Hà Nội, mấy anh chị bạn cùng khóa ở Điện Biên, Lào Cai, Hà Giang, Yên Bái, Lạng Sơn… hỏi Phú Yên nằm chỗ nào? Tôi giải thích cặn kẽ nằm dọc biển miền Trung, trong Quy Nhơn mà ngoài Nha Trang…

Giám đốc Hùng Thi kiêm luôn Trưởng đoàn ca múa nhạc tỉnh, anh điều động tôi rời Ban Thời sự - Văn nghệ của Đài sang chuyên trách ở Đoàn ca nhạc từ hôm ấy. Một người chỉ biết dạy học rồi chuyển qua làm báo làm đài, giờ phải làm “ông bầu” đoàn hát bất đắc dĩ! Lòng tôi ngổn ngang bao nỗi lo âu. Nhưng rồi nghĩ đến Phú Yên, lòng tôi trở nên rạo rực, phấn chấn. Hôm nhóm họp thành phần nòng cốt, anh Hùng Thi xác định ta chấp hành lệnh UBND tỉnh lập Đoàn ca nhạc từ bàn tay trắng. “Bàn tay trắng” ở đây hoàn toàn theo nghĩa đen. Bởi lúc ấy chưa có kinh phí, chưa con người chuyên môn dẫn dắt, chưa có diễn viên, nhạc công, nhạc cụ, nhân viên phục vụ hậu cần; rồi nơi ăn chốn ở, địa điểm tập luyện… nói chung là đủ thứ phải lo! Song với quyết tâm dấn thân, anh Hùng Thi chủ trương đoàn ca nhạc này sẽ gồm “quân chủ lực” kết hợp với “dân quân địa phương” cùng nhau “tác chiến” mới kịp. Một mặt, anh lên đường ra Thủ đô “tầm sư” ở Ban nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam, Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội nghệ sĩ Sân khấu, tìm mời ca sĩ ở Trường Nghệ thuật Quân đội vào. Mặt khác, anh cho Đài tỉnh phát sóng thường xuyên thông báo tuyển diễn viên, nhạc công, kỹ thuật viên âm thanh, ánh sáng, hậu đài. Nhờ vậy, chỉ sau một thời gian không lâu, hàng chục ứng viên các nơi từ thị xã Tuy Hòa, huyện Tuy Hòa, Tuy An, Sông Cầu, Đồng Xuân, Sơn Hòa… đã xin đầu quân về Đoàn ca nhạc tỉnh tại nơi đài đóng quân: khu nhà cổ 17 Phan Đình Phùng, thị xã Tuy Hòa.

Sau khi lo “chiêu binh mãi mã” cùng các loại thủ tục tạm ổn, từ tháng 9/1989 trở đi, các thành viên của Đoàn thật sự luyện tập ngày đêm liên tục. Thời tiết Phú Yên năm ấy bắt đầu vào mùa mưa sớm! Công việc Đoàn ca nhạc dồn dập vô cùng, chỉ còn chưa đầy 4 tháng nữa đến hội thi liên hoan toàn quốc lần thứ I, lại là quy chuẩn “Đoàn chuyên nghiệp”! Thời gian này, những anh em sống trong khu tập thể tại Đài hầu như phải chịu đựng bao việc có tên và không tên; thường xuyên là các anh Kỳ Linh, Trương Đức, Lê Thức, Xuân Luật, vợ chồng Danh - Oanh, anh Chương tài xế… nhất là việc giữ gìn trật tự giúp Đoàn ráo riết luyện tập, ngăn chặn bên ngoài vào quấy rối. Những khi quá căng thẳng, anh Hùng Thi đã huy động toàn Đài vào cuộc. Bấy giờ, anh em cơ quan không còn phân biệt việc của Đoàn và việc của Đài! Thậm chí, còn khuyến khích các phóng viên, biên tập viên, nhân viên cơ quan tham gia được gì phụ vào ở lĩnh vực ca múa nhạc, chủ yếu là tốp diễn minh họa... trong đó, phóng viên Thanh Tùng rất hăng hái, tích cực nhưng bị các cô ca sĩ cùng tập, diễu: “Anh Tùng nhảy nhạc cà thụt giống như đang bơm xe đạp”! Đối với các ứng viên địa phương, quý thầy vũ sư - biên đạo Xuân Định, nhạc sĩ Huy Thư, ca sĩ Bang Phác trên về cho hướng dẫn khổ luyện, tập huấn cấp tốc rồi tuyển chọn. Có em bị loại ngay vòng tuyển chọn đầu tiên, có cô đến vòng 3 vẫn bị loại. Con đường nghệ thuật thật nghiệt ngã. Ứng viên có điều kiện vật chất, môi trường thuận lợi thì bị loại, còn người được ban tuyển trạch đồng tình lại không thể vượt qua rào cản gia đình. Đó là trường hợp anh Kpắ Vương, dân tộc Ê-đê ở xã Cà Lúi, huyện Sơn Hòa. Khi phát hiện anh có giọng hát không kém gì ca sĩ Y Moan của núi rừng Tây Nguyên, Đài cử phóng viên Việt Hùng mượn xe u-oát 2 cầu của Ban Dân tộc miền núi tỉnh, lặn lội lên thuyết phục đón anh xuống núi. Ngay lần đầu Kpắ Vương cất giọng, 100% Ban tuyển trạch đoàn ca nhạc như lượm được vàng! Thế mà chỉ tuần lễ sau đó, vợ anh xuống tận nơi bắt về, bảo nếu không về anh phải trả lại ngay những trâu bò, heo gà, chiêng, chóe… các món sính lễ nhà chị đã nộp cưới anh! Vậy là Đoàn ca nhạc đành ngậm ngùi nhìn anh theo chị về núi! May mà còn đó Hoàng Kỳ, Nhật Tân, Tiến Dũng lắp vào chỗ trống giọng ca nam.

Vượt qua bao gian nan, cuối cùng Đoàn của Đài Tiếng nói nhân dân Phú Yên cũng có đủ các môn ca, múa, nhạc, kịch với dàn diễn viên nam nữ trẻ trung, khát khao cống hiến, như: Tuyết Tuyết, Lan Hương, Thanh Tâm (Về sau là Thượng tá NSƯT, nguyên Giám đốc Nhà hát Bộ Công an), Bích Thủy, Thu Hương (Sơn Hòa), Phi Yến, Hoàng Kỳ, Nhật Tân, Tiến Dũng cùng cặp nữ tăng cường múa minh họa… Bên ban nhạc có Duy Tài, Tuấn Lê, Đinh Thuyên, Thanh Sơn, Phi Cảng; hậu đài có Phan Cao, Ma Trận; rồi phân công nhiệm vụ âm thanh, ánh sáng, hóa trang, cùng việc thiết kế mỹ thuật sân khấu phù hợp chủ đề ca nhạc của đoàn đề ra… Tất cả dồn sức tăng tốc luyện tập sẵn sàng chờ ngày lên đường phó hội.

Tại Liên hoan Ca múa nhạc nhẹ chuyên nghiệp toàn quốc lần thứ I tại thành phố Nha Trang năm đó, Đoàn Ca múa nhạc tỉnh Phú Yên được Bộ Văn hóa - Thông tin trao Bằng khen. Các diễn viên của đoàn được tặng 1 Huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc, 1 Huy chương Đồng; trong đó giọng hát ca sĩ Tuyết Tuyết tạo ấn tượng mạnh tại liên hoan. Đây là trái ngọt đầu mùa của một tỉnh vừa tái lập. Sau nửa năm thành lập và hoạt động, tháng 2/1990, Đoàn ca nhạc nhẹ Phú Yên được bàn giao qua Sở Văn hóa - Thông tin với tên gọi mới là Đoàn Ca múa nhạc Sao Biển (nay là Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển - Phú Yên).