“Tý Quậy” là một “hiện tượng” của làng truyện tranh Việt, tính đến nay đã có hàng triệu bản in của series này đến tay bạn đọc - một con số rất ấn tượng đối với tác phẩm truyện tranh nội địa. Nxb Kim Đồng vừa chính thức ra mắt tập 14 của bộ truyện tranh Việt từng được nhiều thế hệ trẻ em yêu thích tìm đọc suốt gần ba thập kỷ qua.

Mang theo hoài niệm về thời thơ ấu tinh nghịch, họa sĩ Đào Hải (1958 - 2014) đã sáng tạo ra thế giới truyện tranh độc đáo xoay quanh cuộc sống của nhân vật Tý và Tèo - hai người bạn học chung lớp, sống cùng khu tập thể, rất thông minh nhưng nghịch ngợm, với vô vàn tình huống oái oăm, dở khóc dở cười xuất phát từ những trò quậy phá có một không hai. Đằng sau mỗi câu chuyện phản ánh chân thực tình cảm, suy nghĩ, tâm lý tuổi học trò, tác phẩm luôn gửi gắm những bài học, thông điệp sâu sắc, nhân văn về giáo dục.

Lúc sinh thời, họa sĩ Đào Hải từng tâm niệm: “Thật không khôn ngoan khi dạy trẻ phải suy nghĩ những gì, mà nên hướng cho tuổi thơ cách suy nghĩ”. Thông qua thế giới của Tý Quậy, ông đã truyền tải những quan điểm giáo dục rất “cấp tiến”, đến nay vẫn còn vẹn nguyên giá trị. Với Tý Quậy, bạn đọc nhỏ tuổi có thể tìm thấy hình ảnh của chính mình qua những trò nghịch ngợm vui nổ trời, những góc nhìn, lý luận “theo kiểu trẻ em”, những hành động có thể còn bốc đồng, thiếu suy nghĩ, chưa ngoan… nhưng cuối cùng, chính các em mới là người tự rút ra cho mình bài học một cách tự nhiên, tự thay đổi để tiến bộ, không cần đến những phương cách giáo điều hay khuôn mẫu.

Đã tròn 10 năm kể từ ngày họa sĩ Đào Hải đi xa, các cộng sự của ông vẫn luôn ấp ủ, tâm huyết để phát triển bộ truyện, vì thế những tập sách mà họa sĩ Đào Hải đã viết và vẽ như mạch nguồn chảy mãi, chảy trong ngòi bút của những người viết và vẽ những tập tiếp nối của bộ sách này.

Bìa truyện tranh Tý Quậy (tập 14)

Nhà báo Dương Thúy Quỳnh - người có mối duyên viết lời cho Tý Quậy tập 12 và 14 chia sẻ rằng, ý tưởng của Tý Quậy thường đến từ rất nhiều câu chuyện có thật trong đời sống đương đại, đồng thời quá trình sáng tác tiểu phẩm cho “Góc hài hước tuổi thơ” trên Đài Tiếng nói Việt Nam cũng giúp chị có thêm các chất liệu để xây dựng kịch bản Tý Quậy. Tuy nhiên, với những đòi hỏi rất cao của Nxb Kim Đồng về mặt nội dung, ý tưởng, chị và các biên tập viên đã phải làm việc trong nhiều năm để có thể xây dựng được một kịch bản Tý Quậy ưng ý, chọn lọc những tình tiết đặc sắc nhất. Về phần tranh vẽ, họa sĩ Nguyễn Quang Toàn - một người em rất mực ngưỡng mộ họa sĩ Đào Hải - đã luôn dành hết tâm sức, cẩn trọng trong từng nét vẽ, khung tranh để vừa giữ được hồn cốt bộ truyện, vừa thổi vào đó hơi thở của đời sống hôm nay.

Nhà báo Dương Thúy Quỳnh chia sẻ: “Khi viết lời cho Tý Quậy, tôi luôn xem việc tôn trọng nguyên tác, giữ hồn cốt bộ sách này là điều quan trọng nhất. Sau đó tôi sẽ đặt mình vào tâm thế của các bạn nhỏ để viết sao cho gần gũi với tâm lí trẻ thơ nhất. Tôi quan sát các bạn nói chuyện với nhau và để ý xem phản ứng của các bạn trước những sự việc trong đời sống. Sau mỗi tập Tý Quậy ra mắt, tôi cũng thường hỏi cảm nhận của độc giả nhí, để có thể hoàn thiện tốt hơn các kịch bản sau. Tôi nghĩ mình vừa là người tiếp nối những câu chuyện, giữ được cái chất của Tý Quậy do họa sĩ Đào Hải xây dựng, vừa như một người đồng sáng tạo. Nếu muốn người khác cười thì mình phải là người cười trước tiên. Trong quá trình viết Tý Quậy, tôi nhiều lần tự viết, tự cười và khi đọc lại, vẫn cười tiếp”.

Điểm mới nổi bật của Tý Quậy tập 14 mưới ra mắt là những câu chuyện, tình huống mang đậm hơi thở xã hội đương đại, bởi độc giả nhí của Tý Quậy ngày nay đang sống trong môi trường có nhiều thay đổi, với sự tác động mạnh mẽ của công nghệ, vì thế mà trở nên hiện đại hơn rất nhiều so với thế hệ độc giả của Tý Quậy “đời đầu”.

Việc bộ truyện Tý Quậy vẫn tiếp tục ra mắt những tập mới trong tương lai, giống như mạch nguồn truyện tranh Việt ngày càng được tiếp nối, mở rộng không ngừng, dệt nên bức tranh tuổi thơ nhiều sắc màu cho các thế hệ thiếu nhi Việt Nam.

NGÔ HỒNG VÂN