Vài năm trở lại đây, thú chơi sách tết đang trở lại cùng với sự xuất hiện của nhiều giai phẩm Xuân đặc sắc. Sách Tết Ất Tỵ 2025 năm nay không chỉ là món ăn tinh thần mà còn là những bản sách độc đáo phục vụ độc giả trong những ngày đầu xuân mới.
Một nét văn hóa đầu xuân
Trong vài năm trở lại đây, khi văn hóa đọc ngày càng được quan tâm, việc cho ra đời những giai phẩm đặc biệt, dành riêng cho Tết Nguyên đán là hướng đi mới mẻ và thiết thực của các đơn vị làm sách để đáp ứng nhu cầu của người đọc. Trong đó, bên cạnh các độc giả mua để đọc thì những cuốn sách Tết với hình thức đẹp và nội dung phong phú lại được nhiều nhà sưu tầm mua về để lưu giữ như một thú chơi xuân.
Mùa Tết Kỷ Hợi 2019, Đông A Books bắt đầu cho ra đời ấn phẩm Sách Tết Kỷ Hợi 2019. Sang năm 2020, một số đơn vị làm sách khác như: Nxb Kim Đồng hay Công ty Cổ phần Văn hóa Truyền thông Sống đã bắt tay vào cuộc chơi này với hai đầu sách hấp dẫn là Nhâm nhi Tết và Tết đoàn viên, bên cạnh giai phẩm Sách Tết Canh Tý 2020 của Đông A Books.
Nhiều năm trước, vào Tết Kỷ Hợi 1959, Nxb Kim Đồng đã cho ra mắt cuốn sách Tết đầu tiên và cứ vài ba năm lại gửi tặng bạn đọc một cuốn sách Tết. Nhưng những tác phẩm dịp Tết Nguyên Đán này thường chỉ là những tác phẩm nhỏ lẻ như tản văn, truyện ngắn khá khiêm tốn. Năm 2020, ấn phẩm Nhâm nhi Tết nối lại mạch sách Tết đã bị đã bị bỏ ngỏ từ lâu, cùng với tập thơ dễ thương Đúng là Tết và cuốn sách về văn hóa bổ ích với nhan đề Kể chuyện Tết Nguyên Đán. Bên cạnh đó còn có ấn phẩm Tết đoàn viên được nhà văn Nguyễn Quang Thiều tuyển chọn từ hàng trăm bài viết của các nhân vật nổi tiếng ở nhiều lĩnh vực do Công ty Cổ phần Văn hóa Truyền thông Sống ấn hành.
Kể từ đó đến nay, năm nào Nhâm nhi Tết cũng trở lại với bạn đọc cùng với các giai phẩm Tết của các đơn vị khác. Các tác phẩm này đã nhanh chóng bắt nhịp với thị trường, mang đến những ấn phẩm sách Tết mang đậm giá trị nội dung và thẩm mỹ. Sách Tết không chỉ góp phần hồi sinh văn hóa đọc, khởi nguồn một thú chơi tao nhã mà những nội dung ý nghĩa còn lưu giữ những nét văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc, nuôi dưỡn tình yêu với quê hương đất nước và với gia đình. Tết là dịp để người ta nhớ về nguồn cội và các giá trị truyền thống, không chỉ nội dung mà cả tranh minh họa trong các ấn phẩm sách Tết đã thể hiện thông điệp này. Nhiều chuyện xưa tích cũ, hay cảnh sinh hoạt văn hóa đầy thú vị ở làng quê dịp đầu xuân, đã được tái hiện đầy sinh động trong trang sách. Mỗi câu chuyện đều chứa đựng thông điệp nhân văn, khiến độc giả không khỏi bồi hồi. Qua những trang sách Tết, người ta thêm yêu và trân quý cái Tết cổ truyền của dân tộc.
Lưu giữ nét xuân
Chào đón Xuân Ất Tỵ, Nxb Kim Đồng vừa cho ra mắt ấn phẩm đặc biệt Nhâm nhi Tết Ất Tỵ. Đây là cuốn sách được độc giả chờ đón hằng năm, như tín hiệu báo mùa Xuân mới đã về. Nhâm nhi Tết Ất Tỵ gồm 22 sáng tác thơ, văn, tranh của nhiều tác giả, rực rỡ chủ đề Xuân và Tết, ấm áp tình thân, niềm vui sum họp, gắn kết gia đình với truyền thống và cội nguồn.
Nhiều câu chuyện nhỏ thú vị, ấm áp về mùa Xuân được kể trong những đoản khúc xinh xắn và minh họa rực rỡ. Đó là câu chuyện thần tiên trong trẻo Mùa xuân có đẹp không?, truyện Quà của mùa xuân của Nguyễn Thị Như Hiền, Chuyến phiêu lưu tìm Nắng Ấm của Lê Chip, Đội cứu hộ mười hai con rắn của Trần Quốc Toàn và Cư dân bí ẩn của rừng U Minh Hạ của Đoàn Mai Anh. Bên cạnh đó là chùm thơ ca ngợi mùa xuân đáng yêu và trong trẻo của các tác giả: Vũ Thị Thanh Tâm, Phạm Anh Xuân, Trương Thiếu Huyền, Hoa NTk, Lê Điểm. Năm 2025 kỉ niệm 50 năm đất nước thống nhất, Bắc Nam sum họp, nhà văn Trương Quý kể cho các em nghe về lịch sử ra đời bài hát ý nghĩa Bài ca chữ S của nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát. Những trải nghiệm văn hóa trong Bánh chưng ngũ sắc, Gia đình xí ngầu,Mùa hoa Tagalau về palei ăn Tết, Điệu sắc bùa quê hương, Đón Tết ở xứ sở nghìn hồ giúp độc giả khám phá phong tục khắp mọi miền đất nước như một chuyến du xuân.
Năm Ất Tỵ không thể thiếu những trang viết về Rắn. Rắn trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt hiện lên qua các bài viết Rắn thần nước Việt, Làng lệ Mật và điệu múa Giảo Long hay chuyện Cao Bá Quát - vị danh nhân tuổi Rắn…
Từ Sách Tết Kỷ Hợi 2019 đến nay, đã bước sang năm thứ 7 sách Tết của Đông A trở lại với độc giả dịp Tết đến xuân về. Do nhà văn Hồ Anh Thái tuyển chọn, Sách Tết Ất Tỵ 2025 gồm 5 phần: Khúc dạo đầu của mùa xuân, Văn, Thơ, Nhạc, và Họa. Qua 5 phần nội dung, bạn đọc sẽ lần lượt đi qua nhiều cung bậc cảm xúc đầy thi vị. Ấn phẩm năm nay khởi đầu bằng những câu chuyện giàu suy ngẫm, chiêm nghiệm trước khi xuân về trong phần Khúc dạo đầu của mùa xuân. Những bài viết như Mở toang cánh cửa năm mới của Trung Sỹ, Người Việt còn ăn Tết đến bao giờ… của Nguyễn Ngọc Tiến hay kỷ niệm đón tết năm Quý Tỵ 1953 tại an toàn khu Tuyên Quang được Xuân Phượng kể lại trong Bánh chưng sắn và xem phim giữa rừng không chỉ khơi gợi cảm hứng Tết, mà còn khiến độc giả suy ngẫm về ý nghĩa và sự thay đổi của ngày lễ truyền thống trong nhịp sống hiện đại.
Trong các giai phẩm sách Tết, tác phẩm thơ văn chiếm vai trò quan trọng. Ở cuốn Sách Tết Ất Tỵ 2025, độc giả được thưởng thức vẻ đẹp của ngôn từ, cảm nhận mùa xuân, ý nghĩa cuộc sống qua sáng tác của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng. Những sáng tác đầy xúc cảm trong phần Văn và Thơ sẽ đem đến cho bạn đọc cái thú nghiền ngẫm chữ nghĩa đầu năm, để cảm nhận mùa xuân, cảm nhận cuộc đời thêm phần ý vị, bay bổng.
Ở phần Nhạc là những bài hát về mùa xuân nổi tiếng như Bài ca hy vọng (Văn Ký), Mùa xuân làng lúa làng hoa (Ngọc Khuê), Đất nước mùa xuân (Hoàng Vân) với lời bình của Nguyễn Thị Minh Châu. Phần Họa năm nay giới thiệu họa sĩ tuổi Tỵ - Đào Hải Phong - người ghi dấu ấn trong mỹ thuật đương thời với lối đi riêng độc đáo, khó lẫn. Bài viết Những bức tranh có năng lượng sinh học chữa bệnh của Nguyên Đăng khép lại Sách Tết, giới thiệu liệu pháp điều trị bằng màu sắc, từ nguồn gốc, lịch sử đến ứng dụng thực tế ở hiện tại.
Đã hình thành phong cách ổn định qua 6 năm, ở mùa xuân năm nay, Sách Tết do Đông A thực hiện có sự tham gia của đông đảo đội ngũ họa sĩ: Hoàng Phượng Vỹ, Đặng Xuân Hòa, Đặng Hồng Quân, Quyên Thái, Nguyễn Công Hoan, Đào Hải Phong… Sách cũng có sự xuất hiện của các cây bút như Ma Văn Kháng, Hồ Anh Thái, Nguyễn Thị Thu Huệ, hay các tác giả trẻ nhưng cũng đã ít nhiều ghi dấu trong lòng bạn đọc như Huỳnh Trọng Khang, Hiền Trang.
Cũng như mọi năm, Đông A chỉ in số lượng sách đúng như số năm, bắt đầu từ Kỷ Hợi 2019 với 2019 cuốn và đến nay Ất Tỵ 2025 với 2025 cuốn, chia 2 phiên bản bìa cứng và bìa mềm. Ấn bản bìa cứng, hộp sơn mài đáp ứng thú chơi sách độc đáo. Năm nay, chỉ sau gần 1 tuần phát hành chính thức, sách Tết bìa mềm đã gần hết hàng. Sách Tết bìa cứng, hộp sơn mài cũng đã được khách hàng đặt trước với số lượng bạn đọc có nhu cầu rất lớn. Điều này nói lên giá trị và sức hút của ấn phẩm sách Tết đối với độc giả.
Theo bà Nguyễn Thủy Hằng Giang - Giám đốc vận hành Đông A Books, những năm gần đây, Sách Tết của Đông A có thêm nhiều sáng tác dành cho thiếu nhi để đa dạng đề tài, thể loại và cách thể hiện, qua đó biến Sách Tết thành một món ăn tinh thần có thể tiếp cận độc giả ở mọi lứa tuổi. Việc đọc Sách Tết có thể giúp các bạn trẻ hiện nay hiểu thêm về một số phong tục Tết xưa nay đang dần mai một. Còn các bậc cao niên đọc Sách Tết để "ôn cố tri tân", hoài niệm về một thời quá khứ đã xa. Bên cạnh đó, Sách Tết còn góp phần lưu giữ những trải nghiệm đón Tết của người Việt hiện đại để truyền lại cho những thế hệ tiếp nối.
NGUYỄN THỊ HẰNG
Nguồn: Tạp chí VHNT số 595, tháng 1-2025